Istnieje wiele czynników, które mogą zepsuć długo wyczekiwany urlop. Z pewnością należą do nich niespodziewana choroba, brzydka pogoda lub stres związany z kradzieżą lub inną niemiłą sytuacją. Co zrobić w sytuacji zagubienia lub kradzieży dokumentów za granicą? Sprawdź!
Zgubiony paszport: po pierwsze, nie panikuj!
Wystarczy chwila nieuwagi, dobra impreza lub niespodziewana sytuacja, w której możesz stracić swoje dokumenty tożsamości. Pal licho, jeśli stanie się to w Polsce, Twoim kraju ojczystym, choć utrata paszportu lub dowodu przed samym wyjazdem również przysporzy nerwów i załatwiania spraw papierkowych. Jeśli zaś stracisz swoje dokumenty podczas zagranicznego wyjazdu, musisz zachować zimną krew i jak najszybciej zareagować. Po pierwsze, nie panikuj – zachowaj spokój i postępuj zgodnie z naszymi wskazówkami.
Zgubienie paszportu za granicą – od czego zacząć?
Zorientowałeś się, że zgubiłeś swój dokument lub zostałeś okradziony? Sprawdź, co powinieneś zrobić, by czuć się bezpiecznie i móc wrócić do kraju.
Pierwszym krokiem, który powinieneś wykonać, jest jego zastrzeżenie. Najprostszym sposobem będzie zatelefonowanie do swojego banku. Infolinia jest czynna 24 godziny na dobę, a zadzwonić możesz z dowolnego państwa na świecie. Bez względu na to, czy straciłeś dowód osobisty, paszport, jak najszybciej znajdź numer na infolinię banku, w którym masz konto osobiste lub inny produkt i powiedz, że chcesz zastrzec wybrany dokument. Utratę paszportu możesz również zgłosić w punkcie paszportowym lub w najbliższym konsulacie.
Dlaczego tak ważne jest zgłoszenie utraty dokumentu? Zrób to dla własnego bezpieczeństwa! Jeśli Twój dowód lub paszport wpadnie w niepowołane ręce i osoba ta zechce ich użyć w różnych celach, np. wyłudzi pożyczkę lub kredyt na Twoje dane, wypożyczy auto, wynajmie mieszkanie, pojazd czy samochód, to cała odpowiedzialność finansowa spadnie wówczas na Twoje barki. Jeśli zaś ktoś posłuży się zastrzeżonym dokumentem, to zostanie przyłapany na gorącym uczynku i poniesie tego konsekwencje.
- Zgłoś ten fakt na policję
Choć w niektórych krajach trudno jest się dogadać na komisariacie policji, to nie poddawaj się – znajdź najbliższy posterunek i jak najszybciej się do niego udaj. Zgłoś funkcjonariuszowi fakt zgubienia lub kradzieży dokumentów, dzięki czemu otrzymasz pisemne potwierdzenie utraty dokumentu. W przypadku kradzieży nastąpi oczywiście wszczęcie postępowania, choć nie masz, co liczyć na odzyskanie dokumentu. Zgłoszenie kradzieży jest bardzo istotne, ponieważ opuszczając dany kraj, możesz zostać poproszony o potwierdzenie dokonania zgłoszenia na komisariacie. Zaświadczenie z komisariatu jest bardzo ważne, ale musisz pamiętać, że nie jest uznawane za ważny dokument podróży ani dowód tożsamości!
- Odwiedź konsulat lub ambasadę RP
Ostatnim krokiem jest wyprawa do ambasady lub konsulatu Rzeczypospolitej Polskiej. Listę wszystkich placówek znajdziesz tutaj: polskie placówki dyplomatyczne za granicą. Jeśli zgłosisz tam utratę lub kradzież dowodu osobistego bądź paszportu, to zostanie on całkowicie unieważniony (robiąc to za pośrednictwem infolinii banku, zastrzegasz go tylko czasowo – w razie odnalezienia dokumentu, możesz wówczas anulować zastrzeżenie). Konsul wprowadzi do ewidencji paszportowej fakt utraty dokumentu oraz przekaże do Centralnej Ewidencji Wydanych i Unieważnionych Dokumentów Paszportowych informację, że Twój dokument stracił ważność.
I co dalej? Jak uzyskać dokument, dzięki któremu będziesz mógł wrócić do Polski? Odpowiedzi znajdziesz poniżej.
Zgubiony paszport w kraju Unii Europejskiej
Jeśli straciłeś swój paszport w jednym z krajów należących do Unii Europejskiej i Europejskiego Obszaru Gospodarczego – a tych jest aż ponad 40 (sic!) – to ratunkiem okaże się posiadanie dowodu osobistego. Jeśli masz go w swoim bagażu, portfelu, kieszeni czy torebce, możesz odetchnąć z ulgą. Okazując dowód osobisty, bez problemu wrócisz do Polski z jednego z krajów należących do UE i EOG. Ich pełną listę znajdziesz poniżej.
Jeśli jednak straciłeś wszystkie swoje dokumenty tożsamości umożliwiające powrót do kraju, w tym dowód osobisty, to musisz wyrobić paszport tymczasowy. To oficjalny dokument, który pozwoli Ci bez problemu wrócić do kraju.
Jak wyrobić paszport tymczasowy?
- Udaj się do konsulatu RP (ten punkt opisałam już powyżej).
- Wypełnij formularz o paszport tymczasowy: uzupełnij swoje dane osobowe, dołącz opis sytuacji, w której straciłeś swoje dokumenty lub zaświadczenie policji o zgłoszeniu przestępstwa (w sytuacji kradzieży).
- Potwierdź swoją tożsamość. Przedstaw dokument zawierający fotografię, np. dowód osobisty lub prawo jazdy. Jeśli takiego nie posiadasz, to są dwie opcje: Twoją tożsamość może potwierdzić osoba, która z Tobą podróżuje i ma polskie obywatelstwo oraz dokument tożsamości, lub konsul wyśle Twoje dane do kraju, a Ty będziesz musiał czekać na ich weryfikację.
- Dołącz jedną fotografię. Musi być kolorowa, mieć wymiary 3,5 x 4,5 cm, zostać wykonana na jednolitym, jasnym tle, być ostra, a twarz powinna zajmować ok. 70–80% zdjęcia. Na fotografii nie możesz pozować w okularach przeciwsłonecznych czy nakryciu głowy.
- Uiść opłatę za paszport tymczasowy. Opłata konsularna wynosi: 30 euro dla osób niepełnoletnich oraz 40 euro dla osób dorosłych. Bezpłatny paszport tymczasowy otrzymają seniorzy powyżej 70 roku życia. Opłata ta może się jednak delikatnie różnić w zależności od kraju i waluty w nim obowiązującym. Jeśli wraz z dokumentami zgubiłeś również pieniądze, to konsul pomoże Ci nawiązać kontakt z rodziną lub znajomymi, którzy przekażą Ci środki.
- Czekaj na wyrobienie dokumentu. Ile wynosi czas oczekiwania na paszport tymczasowy? Twój dokument będzie gotowy maks. w 14 dni. Jednak w zależności od sytuacji, dostaniesz go szybciej, nawet następnego dnia. Dlatego też dokładnie wyjaśnij swoją sprawę w konsulacie, powiadom o planowanej dacie powrotu do kraju lub przedstaw bilet powrotny. Na pewno uda Ci się otrzymać gotowy paszport szybciej!O czym warto wiedzieć? Mając paszport tymczasowy, możesz jedynie wrócić do swojego kraju ojczystego! Jeśli planowałeś się przedostać do innego kraju, nic z tego. Paszport tymczasowy wydawany jest w konkretnym celu, np. w sytuacji śmierci bliskiej osoby, pilnego wyjazdu służbowy czy właśnie powrotu do kraju zamieszkania. Taki dokument jest ważny maks. przez 12 miesięcy, dlatego po powrocie do kraju, będziesz musiał wyrobić paszport właściwy.
Będąc na urlopie w Barcelonie, straciłam portfel z całą jego zawartością. Karty bankowe, kilkaset euro, dowód osobisty, prawo jazdy i wszystko inne, co się w nim znajdowało. Podejrzewam, że został on skradziony podczas wizyty w jednym z pubów znajdujących się przy głównej ulicy. Zorientowałam się dopiero po kilku godzinach. W pierwszej kolejności zadzwoniłam do banku, by zablokować wszystkie swoje karty oraz dokumenty. Następnego dnia o świcie udałam się na najbliższy komisariat policji. Niestety, nikt nie był w stanie porozumieć się ze mną w języku angielskim. Zostałam jednak zapewniona, że za dwie godziny pojawi się pan „translator”, z którym załatwię wszelkie formalności. Pan „translator”, jak sama jego ksywka głosi, korzystał właśnie z translatora w swoim telefonie, przez co rozmowa nie należała do najprostszych. Udało mi się jednak zgłosić kradzież dokumentów i otrzymałam stosowne zaświadczenie o ich utracie – mój cel został osiągnięty. Następnie udałam się (na drugi koniec miasta!) do konsulatu. Wypełniłam stosowny dokument, zrobiłam szybkie zdjęcie w budce znajdującej się w budynku konsulatu, uiściłam opłatę w wysokości 40 euro i odczekałam swoje w kolejce. Dowiedziałam się, że muszę zmienić plany – paszport tymczasowy nie umożliwi mi podróży na Majorkę, na którą wykupiłam bilet lotniczy. Mogłam jedynie wrócić do kraju. Po dwóch dniach odebrałam swój nowy paszport, zapłaciłam krocie za bilet powrotny do Polski i wróciłam. Od tamtej pory zawsze zabieram ze sobą dwa dokumenty, które trzymam w różnych miejscach, a dodatkowo robię ksero paszportu i dowodu, które również przechowuję w walizce.
Zgubiony paszport w kraju spoza Unii Europejskiej
A co w sytuacji, gdy zgubiłeś paszport w kraju spoza UE i EOG, gdzie był on jedyną przepustką?
Po pierwsze, w niektórych odległych krajach, np. w Mongolii, nie spotkasz urzędu polskiego konsula, w związku z czym będziesz musiał szukać pomocy gdzie indziej. Jeśli na terenie państwa, w którym obecnie przebywasz, nie znajdziesz polskiego konsula, to udaj się do konsula przedstawicielstwa dyplomatycznego Państwa Członkowskiego Unii Europejskiej. Będąc w państwie nienależącym do Unii Europejskiej i Europejskiego Obszaru Gospodarczego, w którym nie ma polskiego urzędu konsularnego, będziesz musiał wnioskować o Emergency Travel Document, tzw. ETD.
ETD może zostać wydany jedynie na pojedynczy przejazd w celu powrotu do Polski lub do innego Państwa Członkowskiego Unii Europejskiej. Jest on wydawany przez konsula RP. I to właśnie z konsulem RP, który działa w danym państwie, powinieneś się skonsultować w celu ustalenia czynności, jakie powinieneś wykonać, by uzyskać Emergency Travel Document. Odpowie on również na Twoje wszelkie pytania i udzieli rad z zakresu wydania tymczasowego dokumentu podróży.
Zgubiony paszport w Polsce – jak wyrobić nowy?
Wszystkie informacje dotyczące wnioskowania, wydawania i wszelkich opłat paszportowych obowiązujących w Polsce zebrałam w oddzielnym artykule. Zapoznaj się z poradnikiem: Ile kosztuje wyrobienie paszportu?, by dowiedzieć się wszystkiego na temat paszportu.
A co, jeśli w paszporcie znajdowała się wiza?
Podróżując do państw, w których wymagana jest wiza, zazwyczaj otrzymujesz ją, jako wpis/ pieczęć do paszportu. Jest ona wpisywana na lotnisku, chwilę po przekroczeniu granicy. Znajduje się w niej data przyjazdu, co jest istotne podczas opuszczania kraju (wiza jest terminowa i należy dokładnie pilnować jej terminu ważności!). Jeśli straciłeś paszport, w którym znajdowała się wiza, to niestety, czeka Cię wędrówka do kolejnego urzędu (nie załatwisz tego w konsulacie). Dokumenty niezbędne do wydania nowej wizy złożysz w lokalnym urzędzie odpowiadającym za wydawanie tego typu dokumentów.
Bezpieczne podróżowania: przydatne wskazówki
- Zawsze wyjeżdżaj z dowodem osobistym oraz paszportem. Co ważne, przechowuj je w dwóch zupełnie różnych miejscach, by w razie kradzieży stracić tylko jeden dokument.
- Zrób ksero swojego dokumentu. Może to być nawet zdjęcie, które przechowasz na swoim smartfonie lub wyślesz na swój adres e-mail, by w każdej chwili mieć do niego dostęp. Ważne, by w razie utraty dokumentów mieć cokolwiek na potwierdzenie swojej tożsamości.
- Przed wyjazdem zapisz numer telefonu na infolinię swojego banku. W razie konieczności przyspieszy to możliwość zastrzeżenia zagubionych lub skradzionych dokumentów i kart płatniczych/ kredytowych.
- Sprawdź i zapisz adresy polskich placówek dyplomatyczno-konsularnych lub ambasady. Dzięki temu będziesz wiedział, dokąd się udać w celu wyrobienia paszportu tymczasowego.
- Pilnuj swoich dokumentów! Niby jest to oczywiste, ale nie zawsze o tym pamiętamy. Przed wyjściem na imprezę czy dłuższą wyprawę ukryj dokumenty w bezpiecznym miejscu i nie zabieraj ich ze sobą. Dzięki temu nie wpadniesz w kłopoty. Pamiętaj jednak, by nie zostawiać ich w hotelu czy wynajętym lokum w widocznym miejscu. Możesz skorzystać z sejfu lub schować je w sekretnej kieszonce swojego bagażu.
Czy zdarzyło Ci się zgubić lub stracić paszport za granicą? Jak sobie poradziłeś w tej sytuacji? Podziel się z nami swoją historią w komentarzu.
fot. Element5 Digital, Unsplash