Zaświadczenie o zatrudnieniu i zarobkach nie ma w polskim prawie indywidualnego zapisu regulującego. Istotne jest jednak orzeczenie sądu z 16 września 1999 roku, z którego wynika, że właściciel firmy zobowiązany jest do wydawania podwładnym wszystkich dokumentów związanych z ich zatrudnieniem. Zaświadczenie o zarobkach wliczone jest w poczet tego typu dokumentacji.
W jakich sytuacjach przydaje się zaświadczenie o zarobkach i zatrudnieniu?
Zaświadczenie o zatrudnieniu i zarobkach najczęściej konieczne jest w sytuacji, gdy ubiegasz się o przyznanie kredytu. Może to być zarówno kredyt gotówkowy na niską kwotę, jak i kredyt hipoteczny. Kredytodawca ma na celu weryfikację sytuacji finansowej kredytobiorcy, jego zdolności kredytowej pozwalającej określić możliwości spłaty zobowiązania. Bank może zażądać tego dokumentu w procesie wydawania karty kredytowej. Podobny wymóg może wystąpić podczas korzystania z usług instytucji parabankowej.
W przypadku zakupu towarów na raty zaświadczenie o zarobkach wymagane jest znacznie rzadziej i dotyczy raczej tylko zakupów na większe kwoty. Przedstawienie dokumentu pomaga jednak w udowodnieniu zdolności do punktualnej spłaty zobowiązania.
Kolejnym przykładem jest zapisywanie dziecka do żłobka i przedszkola. Zaświadczenie rodziców o zatrudnieniu uwiarygodnia potrzebę umieszczenia pociechy w którejś z powyższych placówek, ponieważ rodzice pracujący nie mają możliwości opiekować się dzieckiem przez cały czas.
Zaświadczenie o zarobkach może być wymagane także przez sąd. Dotyczy to wielu okoliczności, a jedną z częstszych są procesy o przyznanie alimentów. Na podstawie przedstawionego dokumentu sąd jest w stanie orzec, jaka powinna być wysokość przekazów pieniężnych rodzica.
Do innych sytuacji, w których należy przedłożyć zaświadczenie, należą m.in.:
- ubieganie się o rządowe dofinansowanie kursu,
- procedura składania wniosku o przyznanie stypendium socjalnego,
- ubieganie się o emeryturę w ZUS.
Zaświadczenie o zarobkach i zatrudnieniu – co powinno zawierać?
Najważniejsze informacje w zaświadczeniu dotyczą samego zatrudnienia i wysokości zarobków. Na dokumencie musi znajdować się czytelny podpis pracodawcy. Niektóre źródła podają również konieczność pieczątki, jednak kwestia ta jest kontrowersyjna. Warto pamiętać, że pracując w kilku miejscach, z reguły danemu podmiotowi, np. bankowi, należy przedłożyć wszystkie dokumenty.
Do pozostałych danych na zaświadczeniu należą informacje o samym pracowniku – jego numer PESEL, numer i seria dowodu osobistego (lub dane identyfikacyjne paszportu). Oprócz samego faktu zatrudnienia pracodawca powinien wskazać na jego początek oraz rodzaj umowy – umowa o pracę lub cywilnoprawna (umowa-zlecenie, umowa o dzieło). Jeżeli zarobki pracownika nie są stałe, pracodawca powinien obliczyć średnią wynagrodzenia miesięcznego.
Niektóre informacje są opcjonalne, ale np. dla banku, weryfikującego zdolność kredytową potencjalnego pożyczkobiorcy, mogą być niezwykle przydatne. Przykładem może być informacja o obciążeniu komorniczym lub upadłości konsumenckiej zakładu pracy.
Co jeszcze warto wiedzieć o zaświadczeniu o zarobkach?
Zaświadczenie o zarobkach i zatrudnieniu jest dokumentem bardzo często wymaganym przez różne instytucje, pomimo tego w Kodeksie cywilnym i w Kodeksie pracy trudno znaleźć jakikolwiek fragment poświęcony temu zagadnieniu. Ważny okazuje się jednak wyrok Sądu Najwyższego z 1999 r., z którego wynika, że pracodawca ma obowiązek dostarczyć pracownikowi wszystkie dokumenty, które związane są z jego zatrudnieniem.
Zgodnie z powyższym odmowa wystawienia zaświadczenia o zarobkach i zatrudnienia przez pracodawcę może uchodzić nawet za działanie na szkodę pracownika. Ważne jest także, że pracownik ma prawo ubiegać się o zaświadczenie w sposób dowolny, jeśli regulamin lub umowa nie stanowią inaczej.