Rodzaje kredytów bankowych – który wybrać?

Według danych z Biura Informacji Kredytowej (BIK) 15,34 mln Polaków ma czynną pożyczkę lub kredyt zaciągnięty w banku, SKOK-u lub firmie pożyczkowej. Dominującą grupę stanowią osoby w wieku 35-44 lata. Zawsze musisz jednak mierzyć swoje siły na zamiary, by nie wpaść w spiralę zadłużenia. Jeśli jednak zmagasz się z zadłużeniem, nie panikuj! Z każdej sytuacji jest wyjście – opracuj plan i dowiedz się, jak wyjść z długów.

Kredyt bankowy – definicja

Definicja kredytu jest zawarta w ustawie o prawie bankowym z 1997 roku. Zgodnie z zapisem jest to umowa zawarta między bankiem a kredytobiorcą, zobowiązująca bank do przekazania określonej kwoty do dyspozycji kredytobiorcy na czas oznaczony w umowie. Kredytobiorca zobowiązuje się do korzystania z niej na określonych w umowie warunkach oraz zwrotu środków wraz z odsetkami i opłatami dodatkowymi w oznaczonych terminach spłaty.

Umowę kredytu należy zawrzeć na piśmie i jasno w niej określić:

• strony umowy,
• kwotę i walutę kredytu,
• cel udzielenia kredytu,
• termin spłaty,
• zasady spłaty,
• wysokość oprocentowania kredytu,
• warunki i zasady zmiany oprocentowania (spójrz, jak WIBOR wpływa na wysokość kredytu),
• sposób zabezpieczenia spłaty kredytu,
• zakres uprawnień banku w związku z kontrolą wykorzystania środków z kredytu oraz jego spłaty,
• wysokość prowizji i opłat dodatkowych – jeśli takie są przewidziane,
• warunki dokonania zmian oraz rozwiązania umowy,
• termin oraz sposób wypłaty kredytu kredytobiorcy.

Jeśli chcesz się ubiegać o kredyt, musisz mieć zdolność kredytową, czyli zdolność do spłaty zobowiązania w przewidzianym terminie. Wpływa na nią przede wszystkim wysokość Twoich comiesięcznych przychodów, suma kredytów, rat i pożyczek, które aktualnie spłacasz, rodzaj umowy, na podstawie której pracujesz, Twój wiek, stan cywilny oraz comiesięczne wydatki.

Cechy kredytu bankowego

Kredyt bankowy, rozumiany jako umowa zawarta pomiędzy bankiem a kredytobiorcą, charakteryzuje się kilkoma spójnymi cechami:

• „pieniężność” – przedmiotem kredytowania są pieniądze,
• zwrotność – pożyczone środki muszą być zwrócone do banku w określonym terminie,
• celowość – kredyt jest udzielany na dowolny lub konkretny cel (np. mieszkanie, samochód),
• odpłatność – do kwoty kredytu bank dolicza odsetki oraz ewentualnie prowizję lub inne opłaty dodatkowe,
• zabezpieczenie – jest to zabezpieczenie banku w sytuacji niemożności spłaty pożyczonych środków przez kredytobiorcę. Zabezpieczeniem może być: hipoteka, blokada środków na rachunku, zastaw, weksel, poręczenie.

Funkcje kredytu bankowego

Każdy kredyt to dobry interes zarówno dla klienta, jak i dla banku oraz całej gospodarki państwa. Osoba, która zdobywa upragnione środki, przeznacza je na zakup danej rzeczy, przez co przyczynia się do rozwoju gospodarki. Bank pożyczający pieniądze zarabia dodatkowe środki, dzięki odsetkom i opłatom dodatkowym. Wyróżnia się trzy podstawowe funkcje kredytu bankowego.

1. Kreatywna (emisyjna) – czyli wprowadzenie pieniądza do obiegu.
2. Płatnicza (stymulacyjna) – umożliwienie kredytobiorcy rozporządzenia pożyczonymi środkami na cel własny, czyli najprawdopodobniej zakup lub pokrycie bieżących zobowiązań.
3. Finansowa (dochodowa) – czerpanie korzyści finansowych i ekonomicznych z pożyczonych środków.

Jakie są rodzaje kredytów bankowych?

Zastanawiasz się, jakie są rodzaje kredytów? Kredyty można podzielić na dwa główne typy, które dzielą się na kolejne podtypy:

Kredyty dla podmiotów gospodarczych:

• kredyt obrotowy (finansowanie bieżącej działalności firmy):
  a) kredyt w rachunku bieżącym,
  b) kredyt w rachunku kredytowym,
  c) linia kredytowa.
• kredyt inwestycyjny (finansowanie inwestycji),
• kredyt gotówkowy dla firmy,
• kredyt pomostowy (finansowanie przedsięwzięć z dotacją – do czasu jej przyznania),
• kredyt preferencyjny (z dopłatą),
• kredyt technologiczny (finansowanie rozwoju technologii produkcji),
• kredyt hipoteczny (zakup nieruchomości),
• kredyt lombardowy (pod zastaw ruchomości, np. papierów wartościowych, metali szlachetnych, pojazdów).

Kredyty dla osób fizycznych:

• kredyt konsumpcyjny:
  a) kredyt gotówkowy,
  b) kredyt samochodowy,
  c) kredyt w koncie osobistym,
• kredyt konsolidacyjny,
• kredyt hipoteczny,
• karta kredytowa,
• pożyczka hipoteczna (zabezpieczeniem jest hipoteka na nieruchomości, do której pożyczkobiorca ma prawo własności – kredyt możesz spożytkować na dowolny cel),
• kredyt towarowy (inaczej kupiecki lub handlowy – udzielany przez sprzedawców oraz usługodawców, polegający na dostarczeniu zakupu i odroczeniu terminu płatności za niego),
• kredyt inwestycyjny (realizacja przedsięwzięć powiększających majątek kredytobiorcy, np. zakup akcji czy długoterminowych papierów wartościowych).

Dziś skupimy się na wyjaśnieniu, czym charakteryzują się poszczególne kredyty dla osób fizycznych. Jeśli więc jesteś w trakcie poszukiwania finansowania, poniższe definicje mogą Ci pomóc.

Kredyt konsumpcyjny

Kredyt konsumpcyjny to najpopularniejszy kredyt, o który najczęściej wnioskują kredytobiorcy. Innymi słowy jest to po prostu kredyt gotówkowy. Możesz go przeznaczyć na dowolny cel (np. remont mieszkania, wakacje, zakup nowego sprzętu), choć niektóre banki przygotowały specjalne oferty np. kredytów samochodowych, które – jak sama nazwa wskazuje – przeznaczone są na zakup pojazdu.

Kredyt gotówkowy dostępny jest w większości banków, a nowoczesne technologie pozwalają na wnioskowanie o niego online lub telefonicznie – bez konieczności udawania się do oddziału. Decydując się na kredyt gotówkowy, koniecznie porównaj oferty kilku banków. Będą się one różnić kosztem, wysokością raty czy okresem spłaty. W tym celu możesz skorzystać z porównywarki kredytów gotówkowych.

Parametry kredytu konsumpcyjnego:

• kwota kredytu: do nawet 220 000 zł,
• okres kredytowania: dopasowany indywidualnie, może wynosić nawet 10 lat,
• procedura wnioskowania: w oddziale banku, telefonicznie lub online, mało formalności i mało dokumentów do wypełnienia,
• wymagania banku: posiadanie pozytywnej historii kredytowej, stała praca, regularne dochody, ważny dokument tożsamości, zaświadczenie od pracodawcy lub wyciąg z konta (w zależności od wysokości kredytu),
• koszty kredytu: oprocentowanie + ewentualna prowizja za udzielenie kredytu,
• sposób spłaty: jednorazowo lub w ratach,
• sposób wypłaty: wypłata środków do ręki lub na konto.

Kredyt hipoteczny

Kredyt hipoteczny jest równie popularny, co kredyt konsumpcyjny. Nie oszukujmy się, mało kto może sobie pozwolić na zakup mieszkania czy domu za gotówkę. Rosnące ceny mieszkań napędzają rynek kredytów hipotecznych – tylko w okresie od stycznia do sierpnia 2018 roku banki udzieliły w Polsce w sumie 155 tys. kredytów mieszkaniowych na kwotę ponad 37,5 mld zł.

Warto wspomnieć, że kredyt hipoteczny nie pokryje całej kwoty potrzebnej na zakup nieruchomości. Klienci muszą dysponować wkładem własnym, który obecnie wynosi 20% wartości nieruchomości. W praktyce oznacza to, że kupując mieszkanie za 400 000 zł, musisz posiadać 80 000 zł własnych oszczędności (choć banki udzielają również kredytu z 10% wkładem własnym w zamian za zakup produktów dodatkowych). Wspomniane 80 000 zł wpłacasz deweloperowi/ osobie, od której kupujesz nieruchomość, a resztę środków wypłaca sprzedającemu bank.

Kredyt hipoteczny najczęściej udzielany jest na budowę domu, zakup działki budowlanej lub zakup nieruchomości oraz na zakup nieruchomości i jego wykończenie.

Zabezpieczeniem kredytu hipotecznego jest tzw. hipoteka, ustanawiana na rzecz banku.

Parametry kredytu hipotecznego:

• kwota kredytu: w zależności od zdolności kredytowej może wynosić nawet ponad 1 000 000 zł,
• okres kredytowania: dopasowany indywidualnie, może wynosić nawet 35 lat,
• procedura wnioskowania: w oddziale banku, bardzo dużo dokumentów do wypełnienia oraz dostarczenia, długi czas oczekiwania na decyzję kredytową – nawet dwa miesiące,
• wymagania banku: posiadanie pozytywnej historii kredytowej, stała praca (najlepiej na czas nieokreślony), regularne dochody, wkład własny, ważny dokument tożsamości, zaświadczenie od pracodawcy, wyciąg z konta (w zależności od wysokości kredytu),
• koszty kredytu: oprocentowanie + ewentualna prowizja za udzielenie kredytu, koszty produktów dodatkowych (konto osobiste, ubezpieczenie od utraty pracy, ubezpieczenie nieruchomości, ubezpieczenie na życie, często również karta kredytowa i ubezpieczenie niskiego wkładu własnego), koszty notarialne, ustanowienie hipoteki, założenie księgi wieczystej dla nieruchomości,
• sposób spłaty: w ratach z możliwością wcześniejszej spłaty lub nadpłaty,
• sposób wypłaty: wypłata środków na konto dewelopera lub osoby, od której nabywamy nieruchomość.

Kredyt konsolidacyjny

Kredyt konsolidacyjny to świetne rozwiązanie, jeśli masz na swoim koncie kilka zobowiązań, z których spłatą sobie nie radzisz. Konsolidacja pozwoli połączyć wszystkie Twoje raty w jedną, niższą, wydłużając przy tym okres spłaty. Dzięki temu nie będziesz musiał oddawać swoich zobowiązań do różnych banków – tych, w których brałeś kredyty lub pożyczki – tylko do jednego, w którym zdecydujesz się na wzięcie kredytu konsolidacyjnego. Ten bank będzie spłacał Twoje zadłużenia wobec innych banków i pożyczkodawców.

Przykładowo masz do spłaty:
a) kredyt gotówkowy – 22 000 zł,
b) kredyt samochodowy – 38 500 zł,
c) kartę kredytową – 5 000 zł.

Łączna kwota zadłużenia to 65 500 zł. Płacąc trzy raty jednocześnie, możesz mieć z nimi problem. Konsolidacja może więc pomóc Ci zapanować nad finansami, a dodatkowo otrzymać środki na dowolny cel. W tej sytuacji mógłbyś wnioskować o kredyt konsolidacyjny np. w kwocie 70 000 czy 75 000 zł, przy czym 65 500 zł byłoby przeznaczone na spłatę zadłużeń, a pozostałe środki mógłbyś wykorzystać wedle własnego uznania.

Parametry kredytu konsolidacyjnego:

• kwota kredytu: nawet do 200 000 zł,
• okres kredytowania: dopasowany indywidualnie – może wynosić nawet 10 lat,
• procedura wnioskowania: w oddziale banku, telefonicznie lub online,
• wymagania banku: posiadanie zdolności kredytowej, stała praca, regularne dochody, ważny dokument tożsamości, zaświadczenie od pracodawcy lub wyciąg z konta (w zależności od wysokości kredytu), określona wartość przenoszonych zobowiązań,
• koszty kredytu: niższe oprocentowanie, ewentualna prowizja za udzielenie kredytu,
• sposób spłaty: w ratach,
• sposób wypłaty: spłata bieżących zobowiązań + wypłata środków do ręki lub na konto – w przypadku wnioskowania o kredyt konsolidacyjny z dodatkowymi środkami.

Karta kredytowa

Karta kredytowa to rodzaj karty płatniczej wraz z przyznanym limitem kredytowym. Jest to maksymalna kwota, którą możesz pożyczyć, czyli wykorzystać podczas płatności kartą. Otrzymując limit kredytowy np. 6 000 zł, możesz z niego korzystać dowolnie – kiedy chcesz i ile chcesz. Na koniec okresu rozliczeniowego (co miesiąc) otrzymasz zestawienie wszystkich swoich transakcji kartą oraz będziesz musiał je spłacić w określonym terminie. Banki oferują okres bezodsetkowy, co oznacza, że spłacając zadłużenie w tym czasie, nie zapłacisz odsetek! Jeśli będziesz zwlekał z uregulowaniem zobowiązania, to musisz się liczyć z dodatkową prowizją.

Jaki limit możesz otrzymać na karcie kredytowej? Jego wysokość jest uzależniona od wysokości Twoich dochodów, sytuacji finansowej oraz zobowiązań, które spłacasz.

Parametry karty kredytowej:

• kwota kredytu: od kilkuset do kilkudziesięciu tysięcy złotych,
• okres kredytowania: miesięczny cykl rozliczeniowy,
• procedura wnioskowania: w oddziale banku, telefonicznie lub online, mało formalności i mało dokumentów do wypełnienia,
• wymagania banku: posiadanie zdolności kredytowej, stała praca, regularne dochody, ważny dokument tożsamości, zaświadczenie od pracodawcy lub wyciąg z konta (w zależności od wysokości kredytu),
• koszty kredytu: oprocentowanie + ewentualna prowizja za rozłożenie spłaty na raty,
• sposób spłaty: jednorazowo lub w ratach,
• sposób wypłaty: wypłata środków na kartę kredytową.

Kredyt w koncie osobistym

Kredyt w koncie osobistym to tzw. limit w koncie. Możesz o niego wnioskować, gdy od co najmniej kilku miesięcy jesteś posiadaczem rachunku w danym banku lub jesteś nowym klientem banku i przenosisz do niego swoje obecne konto. Wysokość limitu zależy od Twoich comiesięcznych wpływów na konto i może wynosić nawet kilkadziesiąt tysięcy złotych. Każda wpłata na rachunek jest jednocześnie spłatą kredytu. Taki rodzaj finansowania pozwoli Ci korzystać z dodatkowych środków wielokrotnie – zawsze wtedy, kiedy tego potrzebujesz. Środki możesz wypłacać z bankomatu, płacić nimi w sklepach stacjonarnych (kartą do konta) lub online, wykonując szybkie przelewy.

Kredyt w rachunku osobistym jest zazwyczaj uruchamiany na 12 miesięcy z możliwością automatycznego przedłużenia, co pozwoli na dalsze korzystanie z dodatkowych środków. Odsetki będą naliczane tylko od kwoty, którą wykorzystasz w danym miesiącu, a zadłużenie będzie spłacane automatycznie wraz z wpływami na Twoje konto.

Parametry kredytu w koncie osobistym:

• kwota kredytu: od kilkuset złotych do nawet 6-krotności miesięcznych wpływów na konto,
• okres kredytowania: 12 miesięcy + automatyczne przedłużenie,
• procedura wnioskowania: w oddziale banku, telefonicznie lub online, mało formalności i mało dokumentów do wypełnienia,
• wymagania banku: wyciąg z konta osobistego,
• koszty kredytu: oprocentowanie od wykorzystanych środków,
• sposób spłaty: jednorazowo lub w ratach,
• sposób wypłaty: wypłata środków na konto osobiste.

Czym różni się kredyt od pożyczki?

Warto poruszyć jeszcze temat pożyczek. Pojęcie „kredytu” oraz „pożyczki” bardzo często jest mylone i stawiane na równi, mimo że są to dwa odrębne produkty znacznie się od siebie różniące. Jaka jest więc różnica między kredytem bankowym a pożyczką?

Mam nadzieję, że wyjaśniłam Ci różnice pomiędzy poszczególnymi rodzajami kredytów bankowych, a także między kredytem a pożyczką. Jeśli masz jakieś pytania dodatkowe, napisz w komentarzu!