Aby rozpocząć budowę domu, najpierw musisz sporo się napracować, szukając odpowiedniej działki. Powinna spełniać Twoje wymagania, co do położenia terenu, sąsiedztwa, wielkości, a także możliwości finansowych. Kluczową kwestią jest także rodzaj i przeznaczenie działki oraz to, czy można kredytować jej zakup. Jak wygląda proces wyboru i zakupu gruntu, a także ubiegania się o finansowanie zewnętrzne?
Jaką działkę wybrać?
Przed wyborem działki, powinieneś określić, czy będziesz potrzebował dodatkowego finansowania na jej zakup. Status gruntu bowiem zdeterminuje, czy będziesz mógł go kredytować, a także czy i jaki rodzaj zabudowy jest na niej możliwy.
Jeśli chcesz wybudować dom, powinieneś poszukać gruntów z przeznaczeniem na cele mieszkaniowe. Według przepisów Prawa budowlanego za teren pod budowę budynku mieszkalnego uznawany jest grunt, na którym zgodnie z obowiązującym w momencie zakupu prawem można wybudować nieruchomość mieszkalną.
Najłatwiejszym, ale także najdroższym rozwiązaniem jest zakup działki budowlanej. Co określamy mianem takiego gruntu?
| Według ustawy z 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym: mianem działki budowlanej określamy nieruchomość gruntową lub działkę gruntu, której wielkość, cechy geometryczne, dostęp do drogi publicznej oraz wyposażenie w urządzenia infrastruktury technicznej spełniają wymogi realizacji obiektów budowlanych wynikające z odrębnych przepisów i aktów prawa miejscowego. |
W przypadku działki budowlanej nie będziesz musiał przechodzić dodatkowych formalności, gdyż banki honorują ten rodzaj gruntu przy ubieganiu się o kredyt hipoteczny. W miejscowym planie zagospodarowania terenu będzie on oznaczony symbolami:
- MN – tereny zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej,
- MW – tereny zabudowy mieszkaniowej wielorodzinnej,
- U – tereny zabudowy usługowej.
Finansowanie zewnętrzne także dostaniesz kupując nieruchomość siedliskową.
| Nieruchomość siedliskowa to część nieruchomości rolnej, z tym że na jej terenie mogą zostać postawione budynki gospodarcze, w tym dom mieszkalny. Działka taka obejmuje także dojazdy do nieruchomości i ogródek przydomowy. Jej powierzchnia nie może przekraczać 1,5 ha. |
W przypadku tego rodzaju działki o finansowanie może być trochę trudniej niż w przypadku działki budowlanej. Nie wszystkie banki oferują kredytowanie takiego gruntu. Oprócz tego, często wymagane są dodatkowe formy zabezpieczenia kredytu.
Czy można kupić działkę rolną na kredyt?
Działki rolne – czyli grunty, które są lub mogą być wykorzystane do działalności rolniczej – są mniej kosztowne niż budowlane. Dlatego część osób zastanawia się, czy można nabyć taki grunt i wybudować na nim dom. Oczywiście jest to możliwe, ale musisz dokładnie sprawdzić, jakie jest przeznaczenie ziemi i jej klasa. Zweryfikujesz to w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego, a także w wypisie i wyrysie z rejestru gruntów.
Kto może kupić działkę rolną?
Istotnym aspektem przy wyborze działki rolnej jest także jej wielkość, a także to, czy jesteś rolnikiem czy nie. 26 czerwca 2019 r. weszła w życie nowelizacja ustawy o kształtowaniu ustroju rolnego. Od tego czasu, jeśli nie jesteś rolnikiem, możesz nabyć działkę rolną o maksymalnej powierzchni 1 hektara. Nowe przepisy mówią, że grunty większe niż hektar można sprzedać nierolnikowi tylko, gdy nie znajdzie się rolnik, który będzie zainteresowany nabyciem gruntu i dyrektor Krajowego Ośrodka Wsparcia Rolnictwa wyrazi na to zgodę w formie decyzji administracyjnej. Banki nadal ostrożnie podchodzą do finansowania takich działek, więc możesz mieć problem z otrzymaniem kredytu na tego typu nieruchomość.
Jak przekształcić działkę rolną na budowlaną?
Ziemia rolna, którą chcesz przeznaczyć pod budowę domu, wymaga odrolnienia i przekształcenia działki. Jest to dość długi proces i nie zawsze możemy mieć pewność, że skończy się dla nas pozytywnie. Jeśli interesująca Cię działka rolna jest objęta MPZP, musisz zmienić przeznaczenie gruntu na budowlany, poprzez złożenie wniosku do organu wykonawczego gminy. Pamiętaj, że na zmianę możesz czekać nawet kilka lat. Przy wydaniu decyzji pod uwagę brana jest także klasa bonitacyjna gleby na danym terenie – oznaczenia od R I do R VI. Najlepsze jakościowo gleby to R I, a najgorsze – R VI. Wyłączenie gruntów z produkcji rolnej będzie najłatwiejsze w przypadku ziemi sklasyfikowanej od R IV do R VI.
| Ważne! Jeśli dla wybranej przez Ciebie działki nie ma uchwalonego MPZP, musisz uzyskać decyzję o warunkach zabudowy. |
Pod uwagę weź także fakt, że będziesz musiał uiścić opłatę za wyłączenie gruntów – w zależności od klasy bonitacyjnej jej cena się zmienia. W przypadku najlepszych gleb – I klasy pochodzenia organicznego, za hektar będziesz musiał zapłacić do 437 tys. zł. Dodatkowo, przez 10 lat będziesz musiał uiszczać opłaty roczne z tytułu użytkowania ziemi na cele nierolnicze. Odrolnienie działki to kosztowna i czasochłonna procedura, dlatego przed podjęciem decyzji o zakupie takiej ziemi, dobrze się zastanów i rozpisz wszystkie koszty, jakie będziesz musiał ponieść.
Jak sprawdzić, czy na wybranej działce możemy postawić dom?
Przede wszystkim, zanim zdecydujesz się na kupno wybranej ziemi, koniecznie sprawdź plan zagospodarowania przestrzennego. Możesz to zrobić w Urzędzie Gminy lub Urzędzie Miasta, albo na stronach internetowych wojewódzkich dzienników urzędowych.
Dzięki planowi dowiesz się m.in. o:
- przeznaczeniu gruntu, na którym znajduje się wybrana działka
- przeznaczeniu sąsiednich działek,
- możliwej wysokość budowli.
Jaki kredyt na działkę budowlaną?
Banki nie tylko kredytują zakup mieszkania czy domu, ale także gruntów przeznaczonych na budowę nieruchomości mieszkalnej. Co zrobić, aby dostać finansowanie? Musisz przejść taką samą ścieżkę, jak przy staraniu się o kredyt hipoteczny na kupno mieszkania. Badana będzie Twoja zdolność i historia kredytowa. Będziesz musiał wnieść wymagany wkład własny. Tutaj przeczytasz więcej na temat warunków, jakie trzeba spełnić, żeby dostać kredyt hipoteczny.
Jeśli zależy Ci na otrzymaniu kredytu hipotecznego na działkę i budowę domu, musisz mieć wystarczająco wysoką zdolność kredytową. Dodatkowo, w takiej sytuacji bank będzie wymagał ustanowienia zabezpieczenia w postaci nieruchomości. Może być ono potrzebne także w przypadku kredytowania tylko zakupu działki. Czasami bankowi wystarczy, że będzie to sama działka, ale może też być to budowany przez Ciebie dom, czy mieszkanie – jeśli takie posiadasz. Dlatego zazwyczaj finansowanie zewnętrzne na zakup gruntu to kredyt hipoteczny.
Jakie dokumenty są potrzebne do ubiegania się o kredyt na działkę?
Aby otrzymać finansowanie na zakup działki, będziesz musiał dostarczyć bankowi następujące dokumenty:
- finansowe:
- zaświadczenie o zatrudnieniu i dochodach,
- deklaracja PIT za ubiegły rok,
- wyciąg z konta bankowego, na które wpływa wynagrodzenie.
- osobowe:
- wniosek o udzielenie kredytu hipotecznego,
- dowód osobisty i inny dokument potwierdzający Twoją tożsamość, np. paszport – jeśli bierzesz kredyt z drugą osobą, ona również musi przedłożyć wymienione dokumenty,
- skrócony odpis aktu małżeństwa – tylko jeśli ubiegasz się o kredyt wspólnie ze współmałżonkiem, z którym masz wspólnotę majątkową.
- dotyczące nieruchomości gruntowej, którą chcemy kredytować:
- status kredytowanej działki,
- decyzja o warunkach zabudowy i zagospodarowaniu przestrzennym,
- akt notarialny, który będzie potwierdzał prawo własność do działki, którą sprzedający zbywa na rzecz Ciebie,
- umowa przedwstępna zakupu działki,
- dokument potwierdzający wniesienie wkładu własnego,
- wypis i wyrys z rejestru gruntów,
- odpis z księgi wieczystej.
Dodatkowo, jeśli np. prowadzisz działalność lub pobierasz świadczenie rentowe, bank może poprosić Cię o przedłożenie dodatkowych dokumentów.
Kredyt na działkę rekreacyjną?
A może marzysz o domku letniskowym nad wodą lub w górach? Jeśli tak, a nie masz wystarczających środków, możesz próbować zdobyć finansowanie zewnętrzne na zakup działki rekreacyjnej. Taka działka jest oczywiście o wiele tańsza od budowlanej, jednak w jej przypadku jest pewne istotne zastrzeżenie dotyczące użytkowania.
| Ważne! Na działce rekreacyjnej można wybudować dom letniskowy, który nie będzie użytkowany przez cały rok, tylko okresowo. |
Niektóre banki udzielają finansowania na jej zakup, jednak nie dla wszystkich ten rodzaj gruntu będzie akceptowalnym zabezpieczeniem kredytu hipotecznego. Starając się o takie finansowanie, musisz się liczyć z większą liczbą formalności niż w przypadku starania się o kredyt na zakup działki budowlanej. Dodatkowo, nie wszystkie instytucje są chętne go udzielić. W niektórych przypadkach, aby dostać kredyt, będziesz musiał spełnić dodatkowe kryteria.
fot. Eric Muhr, Unsplash