Obliczanie emerytury – instrukcja krok po kroku

Wzór, za pomocą którego można obliczyć wysokość emerytury, nie jest skomplikowany. Zgodnie z tym, co znajdziemy na stronie ZUS, wystarczy podzielić „podstawę obliczenia emerytury” przez „średnie dalsze trwanie życia”. Czym jednak jest owa podstawa i skąd wziąć średnią dalszego trwania życia?

Świadczenie emerytalne – czym jest?

Emerytura to świadczenie pieniężne, wypłacane comiesięcznie osobom, które osiągnęły określony ustawowo wiek emerytalny i jednocześnie postanowiły zaprzestać dalszej aktywności zawodowej.

W Polsce na emeryturę może przejść każdy mężczyzna, który osiągnął 65. rok życia i każda kobieta, która skończyła 60 lat. Obecnie długość okresu składkowego, czyli czas, przez jaki obywatel opłacał składki emerytalne, nie wpływa na prawo do skorzystania ze świadczenia emerytalnego. Ubezpieczony otrzyma emeryturę, jeśli jest w stanie udowodnić, że przynajmniej raz w ciągu swojego życia opłacił składkę emerytalną. Natomiast długość okresu składkowego ma znaczący wpływ na wysokość samej emerytury.

Jak obliczyć emeryturę?

Informacje na temat wysokości przyszłej emerytury można uzyskać w placówce Zakładu Ubezpieczeń Społecznych. Doradca emerytalny wyliczy ją na podstawie aktualnych danych. Jeśli jednak ubezpieczony chciałby zrobić to samodzielnie, powinien skorzystać ze wzoru dostępnego na stronie ZUS, który przedstawia się następująco:

Średnie dalsze trwanie życia – co to takiego?

Średnie dalsze trwanie życia to prognozowana liczba miesięcy, przez którą ZUS będzie wypłacał ubezpieczonemu świadczenie emerytalne. Nie są to wartości stałe. Prezes Głównego Urzędu Statystycznego co roku – do 31 marca – ogłasza aktualne tablice średniego dalszego trwania życia, które łatwo można odnaleźć na stronie urzędu.

Jak obliczyć emeryturę na podstawie kapitału początkowego?

Ustalenie podstawy obliczenia emerytury jest znacznie prostsze w wypadku osób urodzonych po 1948 roku, które były objęte ubezpieczeniem społecznym przed 1999 rokiem, a jednocześnie ubezpieczenie emerytalne i rentowe nie obejmowało ich po 1998 roku. Wtedy podstawę obliczenia emerytury stanowi wyłącznie zwaloryzowany kapitał początkowy. Informację na temat wysokości własnego zwaloryzowanego kapitału początkowego ubezpieczony może uzyskać w placówce ZUS.

W tym przypadku, aby obliczyć wysokość emerytury, wystarczy podzielić zwaloryzowany kapitał początkowy przez odpowiednią średnią dalszego trwania życia, którą można znaleźć w tabeli komunikatu w sprawie tablicy średniego dalszego trwania życia kobiet i mężczyzn.

Jak wyliczyć emeryturę dla opłacających składki po 1998 roku?

Podstawa obliczenia emerytury dla osób urodzonych po 1948 roku, które opłacały składki emerytalne po 1998 roku, wyliczana jest z:

1. zwaloryzowanego kapitału początkowego (jeśli ubezpieczony był objęty ubezpieczeniem społecznym przed 1 stycznia 1999 roku);
2. zwaloryzowanych emerytalnych składek ubezpieczeniowych zapisanych na koncie ZUS ubezpieczonego po 1998 roku;
3. zwaloryzowanych środków zapisanych na subkoncie w ZUS (jeśli ubezpieczony jest członkiem otwartego funduszu emerytalnego).

W tym przypadku emeryturę można wyliczyć, sumując wartości z punktów A, B i C, a następnie dzieląc sumę przez średnie dalsze trwanie życia. Przy obliczaniu wcześniejszej emerytury należy pominąć wartość C, ponieważ środki z OFE nie są uwzględniane przy wypłacie tego świadczenia.

Jak obliczyć emeryturę netto?

Niezależnie od tego, którego ze wspomnianych wzorów użyjemy, świadczenie emerytalne będzie sumą brutto. Jeśli ubezpieczony chciałby wiedzieć, ile pieniędzy miesięcznie otrzyma „na rękę” (netto), musi odliczyć od emerytury:

• podatek dochodowy PIT (17%),
• składkę na ubezpieczenie zdrowotne (9%).

Należy także uwzględnić kwotę zmniejszającą podatek, która od 1 stycznia 2020 roku jest niższa i wynosi obecnie 525,12 zł.

Poniżej przykładowe wyliczenia dla emerytury wynoszącej 3 000 brutto:

1. Najpierw wyliczamy wysokość składki zdrowotnej:

3 000 zł × 0,09 = 270 zł

1. Następnie wyliczamy wysokość zaliczki na podatek dochodowy:

3 000 zł × 0,17 = 510 zł

1. Pomniejszamy tę wartość o kwotę zmniejszającą podatek:

525,12 zł/12 + 3 000 × 0,0775 = 43,76 zł + 232,5 zł = 276,26 zł

1. Zaliczka na podatek dochodowy wynosi więc:

510 zł – 276,26 zł = 233,74 zł

1. Teraz od kwoty brutto odejmujemy składkę zdrowotną i zaliczkę na podatek dochodowy:

3 000 zł – 270 zł – 233,74 zł = 2 496,26 zł

Kwota przykładowej emerytury netto wynosi 2496,26 zł.