Kim jest minister?
Minister, to inaczej naczelny organ administracji państwowej, a do jego głównych zadań należy kierowanie resortem oraz sprawowanie nadzoru nad podległymi mu podmiotami. Ogromna odpowiedzialność oraz wysoki poziom stresu to tylko kilka czynników, z jakimi związane jest sprawowanie funkcji szefa resortu. Miesięczne wynagrodzenie osób zajmujących kierownicze stanowiska państwowe określa się na poziomie kilkunastu tysięcy złotych. Taka pensja może być uznawana za całkiem atrakcyjną, jednak czy na pewno adekwatną do nakładu pracy?
Zarobki ministra
Wysokość zarobków ministra określona jest dokładnie w ustawie o wynagrodzeniu osób zajmujących kierownicze stanowiska państwowe. Rozporządzenie to wskazuje jednoznacznie, że na pensję członka Rady Ministrów składa się wynagrodzenie zasadnicze oraz dodatek funkcyjny.
Kluczowe dla określenia całkowitego uposażenia ministra jest również Rozporządzenie Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej, dotyczące szczegółowych zasad wynagradzania osób zajmujących kierownicze stanowiska państwowe. W niem bowiem zostało określone, iż wynagrodzenie ministra oblicza się na podstawie kwoty bazowej oraz konkretnego dla danego stanowiska mnożnika.
Oznacza to, że wynagrodzenie ministra składa się z trzech części:
- podstawy wynagrodzenia (mnożnik x kwota bazowa),
- dodatku funkcyjnego (mnożnik x kwota bazowa),
- dodatku za wysługę lat (od 5 do 20% podstawy wynagrodzenia).
Czym jest kwota bazowa?
Aby rozwikłać wszystkie wątpliwości, co do obliczania wysokości pensji ministra, wyjaśnię, czym jest kwota bazowa i na jakiej podstawie ustala się jej wartość.
Otóż, kwota bazowa to nic innego jak podstawa wynagrodzenia, dzięki której oblicza się wynagrodzenie zasadnicze danych grup zawodowych, w tym urzędników państwowych na stanowisku kierowniczym. Kwota bazowa nie jest stałą wartością, ponieważ jej wysokość ustalana jest co roku w ustawie budżetowej dotyczącej danego roku kalendarzowego.
W 2020 roku jej wartość wynosi 1 789,42 zł. Pisałam o niej również w tekście o zarobkach prezydenta oraz posłów i senatorów.
W tym miejscu warto również przybliżyć pojęcie mnożnika, bo on, podobnie jak kwota bazowa, odgrywa znaczącą rolę w określeniu wysokości wynagrodzenia. Krótko mówiąc, mnożnikiem określa się wartość przypisaną odpowiednio konkretnemu stanowisku – dla ministra jest to wartość 5,6, jeśli chodzi o wynagrodzenie zasadnicze i 1,5, jeśli chodzi o dodatek funkcyjny.
W takim razie ile zarabia minister?
Wynagrodzenie ministra możemy zamknąć w poniższych ramach:
- 10 020,75 zł brutto wynagrodzenia zasadniczego (5,6 x 1 789,42 zł),
- 2 684,13 zł brutto dodatku funkcyjnego,
- 500 – 2 000 zł – dodatku za wysługę lat (zależny od stażu pracy)
Podsumowując, miesięczne wynagrodzenie na stanowisku ministra w Polsce w 2020 roku wynosi 12 704,88 zł brutto.
Do tego należy doliczyć również dodatek za wysługę lat, jednak ten ustalany jest indywidualnie dla każdego ministra. Po 5 latach pracy na stanowisku szefa resortu przysługuje dodatek w wysokości 5% wynagrodzenia zasadniczego, a po 20 latach osiąga on wartość 20% podstawy wynagrodzenia.
Ile zarabia premier?
Z pewnością stanowisko Prezesa Rady Ministrów wiąże się z najbardziej atrakcyjnym wynagrodzeniem. Pensja premiera obliczana jest dokładnie tak samo jak w przypadku ministrów, czyli na podstawie kwoty bazowej oraz odpowiedniego mnożnika. Dla szefa Rady Ministrów kwotę bazową należy pomnożyć przez współczynnik 6,2 (dotyczący podstawy wynagrodzenia) oraz 2,0 (dodatku funkcyjnego).
Tym samym, wysokość wynagrodzenia premiera wygląda następująco:
- 11 094,40 zł brutto podstawy wynagrodzenia,
- 3 600 zł brutto – dodatku funkcyjnego,
- dodatek za wysługę lat (od 5 do 20% – zależny od stażu pracy).
Miesięcznie zarobki premiera, nie uwzględniając dodatku za wysługę lat, wynoszą 14 694,40 zł brutto. Tym samym premier, posiadający na swoim koncie około 15 lat przepracowanych w ministerstwie, może liczyć na pensję w wysokości około 16 500 zł brutto.
A ile zarabia wicepremier?
Wicepremier otrzymuje co miesiąc niewiele mniej od premiera. Pensja na tym stanowisku również bazuje na kwocie bazowej oraz mnożniku – w przypadku wicepremiera wartość współczynnika w odniesieniu do wynagrodzenia zasadniczego to 5,7, a do dodatku funkcyjnego – 1,6.
Wobec tego wynagrodzenie wicepremiera wynosi:
- 10 199,69 zł brutto – wynagrodzenie zasadnicze,
- 2 863,07 zł brutto – dodatek funkcyjny,
- dodatek za wysługę lat.
Nie uwzględniając dodatku, wicepremier co miesiąc z tytułu wynagrodzenia otrzymuje 13 062,76 zł brutto.
Czy pensja ministra i premiera jest atrakcyjna?
Średnie wynagrodzenie przeciętnego Polaka zamyka się w granicach 5 000 zł brutto, co oznacza, że osoba pełniąca funkcję ministra otrzymuje niespełna trzykrotnie więcej. W tym miejscu warto wspomnieć, że oprócz comiesięcznego wynagrodzenia, mogą oni liczyć również na nagrody jubileuszowe, co z pewnością sprawia, że zarobki ministra stają się jeszcze bardziej atrakcyjne.
Osobiście uważam, że osoby pełniące tak wysokie i ważne stanowiska państwowe, powinny być dobrze nagradzane. Pensje ministrów i premiera, mimo że do niskich nie należą, w moim odczuciu, nie są pensją, jaką powinny otrzymywać osoby stanowiące władzę wykonawczą w państwie. Niewiele ponad dwukrotność średniej krajowej pensji nie wydaje mi się adekwatnym zarobkiem do odpowiedzialności związanej ze stanowiskiem.
Damsko-męskie różnice
I tutaj mogłabym zakończyć rozważania na temat pensji w ministerstwach, ale na koniec czeka nas łyżka dziegciu. Atrakcyjność zarobków kończy się w momencie, gdy przechodzimy do stanowisk administracyjnych, które zajmują kobiety. Jak wynika z danych przedstawionych przez ministerstwa w Polsce, w większości przypadków zarobki kobiet są znacznie niższe niż mężczyzn na tym samym stanowisku.
Skąd taka dysproporcja? Ministerstwo jednogłośnie stwierdza, że nie warunkują wysokości pensji ze względu na płeć, a wszystkie różnice dotyczące zarobków wynikają jedynie z zakresu odpowiedzialności oraz kwalifikacji. To dziwne, bo dotyczą tych samych stanowisk.
Mimo to, ujawnionych informacji dotyczących wysokości zarobków w poszczególnych resortach nie da się oszukać. Największa rozbieżność pomiędzy wynagrodzeniem kobiet i mężczyzn panuje w… Kancelarii Premiera. Średnie wynagrodzenie mężczyzny za biurkiem w Kancelarii Prezesa Rady Ministrów wynosi 10 033,79 zł brutto, podczas gdy kobieta, za dokładnie tą samą pracę dostanie 8 494,39 zł brutto, czyli dokładnie 1 539,40 zł mniej.