Darowizna samochodu – jak wygląda umowa, kiedy i w jakiej wysokości należy zapłacić podatek od spadków i darowizn?

Istnieją trzy grupy podatkowe pod kątem stopnia pokrewieństwa. Jeżeli osoba obdarowywana jest w bliskim stopniu pokrewieństwa z darczyńcą, to istnieje legalny sposób przewidziany przez ustawodawcę na to, by nie płacić podatku od darowizny.

Darowizna samochodu – podstawa prawna i przykładowa sytuacja

Bardzo łatwo wyobrazić sobie sytuację, w której rodzice zamierzają kupić nowy samochód, a starszy, dotychczas używany, przekazać dziecku. Starszy samochód jest sprawny, dlatego spokojnie może jeszcze posłużyć nowemu właścicielowi. Bynajmniej nie ma w tym nic niedobrego. Taka decyzja musi być jednak poparta właściwymi krokami prawnymi, gdyż w innym przypadku można narazić się między innymi urzędowi skarbowemu.

Kwestie związane z przekazaniem darowizny regulowane są głównie przez dwie podstawy prawne: Ustawę o podatku od spadków i darowizn oraz art. 888 Kodeksu cywilnego, który określa znaczenie umowy darowizny: „przez umowę darowizny darczyńca zobowiązuje się do bezpłatnego świadczenia na rzecz obdarowanego kosztem swego majątku”. Dalsze wytyczne znajdują się w następnych artykułach kodeksu.

Umowa darowizny samochodu – jak ją sporządzić i co powinna zawierać?

Z początku art. 890 Kodeksu cywilnego wynika, że umowa darowizny powinna być sporządzona w formie notarialnej. Czy jednak rodzic przekazujący dziecku samochód koniecznie musi udać się w tak pozornie błahej sprawie do notariusza, który za swoją usługę pobierze wynagrodzenie? Niekoniecznie – w dalszej części artykuł ten stwierdza, że jeżeli przyrzeczone świadczenie darowizny zostanie spełnione po zawarciu umowy (bez notariusza), czyli obydwie strony wykonują swoje obowiązki określone sporządzoną umową, to wówczas oświadczenie darowizny nie musi być składane w formie notarialnej. Istotne jest jednak to, że umowa darowizny nie może być zawarta drogą elektroniczną – musi być na piśmie.

Każdy sam może sporządzić umowę darowizny samochodu lub innego mienia. Dokument powinien zawierać:

• datę i miejsce zawarcia umowy,

• dane stron zawierających umowę (godności, adresy, numery PESEL, serie i numery dowodów osobistych lub paszportów),

• w przypadku samochodu szczegółowe oznaczenie przedmiotu umowy (marka i model, rok produkcji, numer silnika, numer rejestracyjny i karty pojazdu),

• określenie wartości darowizny,

• oświadczenie osoby przekazującej darowiznę o braku zobowiązań przedmiotu darowizny wobec osób trzecich i pełnych prawach posiadania samochodu,

• termin przekazania darowizny,

• oświadczenie darczyńcy o stopniu pokrewieństwa z osobą obdarowywaną,

• podpisy obydwu stron.

Podatek od darowizny samochodu

Czy przekazując auto członkowi rodziny, trzeba zapłacić podatek? To zależy. Generalnie można powiedzieć, że podatek musi być prawie w każdej sytuacji zapłacony. Istnieją trzy grupy podatkowe, które ustawodawca wydzielił ze względu na kryterium stopnia pokrewieństwa. Najbliższa rodzina, tj. małżonek, zstępni i wstępni (rodzice, dziadkowie, dzieci, wnuki), pasierb, zięć synowa, rodzeństwo, ojczym, macocha, teściowie, należą do I grupy podatkowej. Zgodnie z art. 4a ust. 1 Ustawy o spadku i darowizn podatku można nie płacić wtedy, gdy nowy właściciel indywidualnie zgłosi nabycie samochodu drogą darowizny do naczelnika właściwego urzędu skarbowego w ciągu sześciu miesięcy od daty dokonania darowizny. Dotyczy to darowizn tylko dla grupy I.

Jeżeli warunek ten nie będzie spełniony, to konieczne będzie zapłacenie podatku w wysokości:

• 3%,
• 5%, gdy wartość darowizny przekracza 10278 zł
• 7% po przekroczeniu wartości 20556 zł.

W przypadku II i III grupy podatkowej nie ma możliwości niespełnienia obowiązku podatkowego. Cezury kwotowe są identyczne, ale różni się stawka podatku: dla grupy II jest to kolejno 7%, 9% i 12%, a dla grupy III 12%, 16%, 20%.

fot. A. L., Unsplash