Czym są stopy procentowe? Rodzaje stóp procentowych i ich znaczenie

Jest wiele rodzajów stóp procentowych, przez co zdefiniowanie tego pojęcia jako ogólnego jest trudne. Można jednak z pewnością powiedzieć, że stopa procentowa jest jednym z najistotniejszych instrumentów polityki ekonomicznej i bezpośrednio przekłada się na sytuację gospodarczą kraju.
Czym są stopy procentowe? Rodzaje stóp procentowych i ich znaczenie

Stopy procentowe mają ogromne znaczenie dla gospodarki – stopy procentowe banku centralnego służą do regulacji ilości pieniądza na rynku. Przekłada się to na stopy procentowe rynku międzybankowego i wpływa także na przeciętnego Kowalskiego – od stóp NBP zależy oprocentowanie kredytów i depozytów bankowych.

Podstawowe znaczenia stopy procentowej

Powszechnie przyjmuje się, że stopa procentowa to cena danego kapitału, która przysługuje jego posiadaczowi lub posiadaczom po określonym czasie na skutek udostępnienia tego kapitału. Innymi słowy, stopa procentowa może być traktowana jako koszt zwrotny kapitału. Może być zarówno dodatnia, jak i ujemna.

Pojęcie stopy procentowej powszechnie występuje w relacjach inwestorskich. Może być rozumiana jako wynagrodzenie dla inwestora, który ulokował swój kapitał w zamian za wynagrodzenie. Odsetek tego wynagrodzenia względem wkładu inwestycyjnego będzie wówczas oznaczał stopę procentową zwrotu z przedsięwzięcia.

W kontekście inwestycji bankowych i kredytów wyróżnia się dwa typy stopy procentowej. Oba z nich są bardzo ważne dla inwestorów i kredytobiorców:

  • nominalna stopa procentowa – oprocentowanie umowne ustalone przez bank,
  • realna stopa procentowa – nominalna stopa procentowa pomniejszona o oczekiwaną stopę inflacji – takie faktycznie jest oprocentowanie lokaty czy kredytu po uwzględnieniu inflacji.

Stopy procentowe Narodowego Banku Polskiego

Gospodarki większości państw na świecie regulowane są poprzez powołaną do tego instytucję, nazywaną bankiem centralnym. W Polsce jest to Narodowy Bank Polski (NBP). Kierunek polityki monetarnej NBP kreowany jest przede wszystkim przez Radę Polityki Pieniężnej (RPP). Organ ten ma na celu m.in. osiąganie pożądanej wartości inflacji. Podstawowym narzędziem realizowania polityki pieniężnej jest ustalanie wysokości stóp procentowych banku centralnego. Rada Polityki Pieniężnej może podwyższać lub obniżać stopy procentowe.

Mówiąc o stopach procentowych banku centralnego, należy wyróżnić następujące rodzaje:

  • stopa procentowa referencyjna – dotyczy operacji otwartego rynku na rynku międzybankowym, a konkretnie tych, które związane są z obrotem krótkoterminowymi papierami wartościowymi,
  • stopa redyskontowa – narzuca cenę, po której bank centralny może kupować weksle od banków komercyjnych, które weszły w posiadanie ich poprzez zakup od własnych klientów,
  • stopa depozytowa – każdego dnia wszystkie banki składają jednodniowe depozyty pieniężne w banku centralnym. Stopa depozytowa określa ich oprocentowanie, a co za tym idzie – w praktyce wyznacza minimalne oprocentowanie na rynku,
  • stopa lombardowa – parametr, który wyznacza wysokość oprocentowania pożyczek, jakich bank centralny udziela bankom komercyjnym pod zastaw papierów wartościowych.

Rynkowe stopy procentowe – WIBOR, LIBOR i inne

Mianem rynkowych stóp procentowych zwykle nazywa się oprocentowanie kredytów i depozytów, z tą jednak różnicą względem stóp banku centralnego, że dotyczą one sektora międzybankowego oraz kredytów i depozytów udzielanych klientom, osobom i podmiotom spoza tego sektora. To właśnie rynkowe stopy procentowe wyrażają rzeczywistą wartość pieniądza na rynku pozabankowym. Do najpopularniejszych stóp tego typu zaliczyć trzeba:

  • WIBOR – polska stopa procentowa wyznaczająca cenę, po której jeden bank jest skłonny udzielić kredytu innemu bankowi (warto wiedzieć, że operacje tego typu wykonywane są cały czas),
  • WIBID – polska rynkowa stopa procentowa, po której bank może przyjąć środki w depozyt od innych banków,
  • LIBOR – londyńska stopa określająca oprocentowanie depozytów i kredytów na rynku międzybankowym w Wielkiej Brytanii, ustalana dla pięciu głównych walut świata (USD, EUR, CHF, GBP, JPY).
  • EURIBOR – stopa oprocentowania depozytów i kredytów dla rynku międzybankowego w strefie euro.

Powiązane artykuły

Na co zwrócić uwagę, wybierając produkt bankowy? Jak poradzić sobie w stresowych sytuacjach związanych z finansami osobistymi? Jak oszczędzać? Odpowiemy na każde pytanie dotyczące finansów i bankowości!
Dług Polski – kto jest największym posiadaczem naszego zadłużenia?

Dług Polski – kto jest największym posiadaczem naszego zadłużenia?

Zadłużenie Skarbu Państwa na koniec czerwca 2021 r. wyniosło...

więcej

Geoarbitraż po polsku: gdzie pracować, a gdzie żyć

Geoarbitraż po polsku: gdzie pracować, a gdzie żyć

A gdyby tak wyjechać do ciepłych krajów i tam...

więcej

Pożyczka dla zadłużonych – gdzie pożyczyć bez weryfikacji w BIK i KRD lub bez gwaranta?

Pożyczka dla zadłużonych – gdzie pożyczyć bez weryfikacji w BIK i KRD lub bez gwaranta?

Osoby borykające się z problemami finansowymi mają trudności w...

więcej

Pożyczki dla emerytów – czy istnieją oferty bez ograniczeń wiekowych?

Pożyczki dla emerytów – czy istnieją oferty bez ograniczeń wiekowych?

Średnia emerytura w Polsce po waloryzacji w marcu 2021...

więcej

Śmierć kredytobiorcy – czy oznacza umorzenie kredytu?

Śmierć kredytobiorcy – czy oznacza umorzenie kredytu?

Śmierć kredytobiorcy nie oznacza, że kredyt zostaje automatycznie umorzony....

więcej

Kredyt bez zgody współmałżonka – do jakiej kwoty można wziąć?

Kredyt bez zgody współmałżonka – do jakiej kwoty można wziąć?

Jak pokazują badania, wielu Polaków nie mówi swoim partnerom...

więcej

Co to jest Amazon Prime Day 2021 i kto może skorzystać z promocji?
Szybka pożyczka w 15 minut bez zaświadczeń – kto i gdzie może uzyskać?

Szybka pożyczka w 15 minut bez zaświadczeń – kto i gdzie może uzyskać?

Szybka pożyczka bez zaświadczeń w 15 minut na Twoim...

więcej

Pożyczki na 60 dni – gdzie znajdziesz szybkie i tanie chwilówki na 2 miesiące?

Pożyczki na 60 dni – gdzie znajdziesz szybkie i tanie chwilówki na 2 miesiące?

Chcesz skorzystać z chwilówki, ale zależy Ci, aby okres...

więcej

Pożyczka bez baz – gdzie można dostać?

Pożyczka bez baz – gdzie można dostać?

Potrzebujesz dodatkowych środków, ale niestety masz inne zadłużenia i...

więcej

Podatek od pożyczki prywatnej – kiedy trzeba zapłacić PCC?

Podatek od pożyczki prywatnej – kiedy trzeba zapłacić PCC?

Potrzebujesz gotówki, ale nie chcesz lub nie możesz ubiegać...

więcej

Pożyczki w weekend – czyli gdzie można dostać dodatkowe finansowanie w sobotę i niedzielę?
Które marki produktów spożywczych są w polskich rękach?

Które marki produktów spożywczych są w polskich rękach?

W czasach pandemii, gdy polska gospodarka ma się nie...

więcej

Jak szybko zarobić pieniądze?

Jak szybko zarobić pieniądze?

Wypłata dopiero za kilkanaście dni, a Ty potrzebujesz pilnie...

więcej

Ile musisz pracować, by spłacić swój kredyt hipoteczny?

Ile musisz pracować, by spłacić swój kredyt hipoteczny?

Wybierasz własne mieszkanie, zazwyczaj zaciągasz na nie kredyt hipoteczny...

więcej