Czy za długi można iść do więzienia?
„Czy za długi można iść do więzienia?” – jedno z najczęstszych pytań, jakie wpisują dłużnicy w wyszukiwarkę Google. Dlaczego? Odpowiedzialni są za to wierzyciele i firmy windykacyjne, którzy straszenie więzieniem traktują jako motywację do spłaty zadłużenia. Czy skuteczną? Myślę, że tak. Nic chyba nie przeraża bardziej niż widmo rychłego trafienie za kartki. Czy słuszną? Odpowiedź poniżej!
Czy za długi można iść do więzienia?
Otóż nie! Niezależnie od tego, czy Twój dług to 1 000, 500 000 czy 2 000 000 zł, za same zaległości finansowe nikt nie pozbawi Cię wolności! Niestety, od tej zasady jest kilka odstępstw. Kodeksy karny i wykroczeń przewidują sześć sytuacji, w których możesz trafić za kratki. Kiedy to może nastąpić?
- Jeśli wyłudzisz kredyt lub pożyczkę.
- Jeśli nie będziesz spłacał alimentów.
- Jeśli nie zapłacisz grzywny.
- Jeśli będziesz wyzbywał lub ukrywał majątek w trakcie egzekucji komorniczej.
- Jeśli zaciągniesz długi w wyniku oszustwa.
- Jeśli nie zapłacisz podatku.
Co dokładnie kryje się pod tymi przewinieniami? Na jakiej podstawie sąd orzeka o winie? Na jak długo możesz zostać pozbawiony wolności za popełnienie każdego z nich? Wyjaśniam poniżej!
Więzienie za wyłudzenie kredytu lub pożyczki
Co się kryje pod słowem wyłudzenie? Jeśli ubiegając się o kredyt lub pożyczkę posłużysz się sfałszowanym dokumentem tożsamości, to będzie to przestępstwo i będziesz mógł trafić za to do więzienia. Nie wolno Ci nawet przedłożyć dokumentu, który jest:
- podrobiony – czyli nieprawdziwy, ale mający udawać, że należy do Ciebie,
- przerobiony – czyli prawdziwego, ale przerobionego tak, że ma udawać, że jest Twój,
- osoby trzeciej – czyli prawdziwego, ale nie należącego do Ciebie.
Za wyłudzenie kredytu lub pożyczki grozi od 3 miesięcy do 5 lat pozbawienia wolności.
Podstawa prawna: art. 297 Kodeksu karnego
§ 1. Kto, w celu uzyskania dla siebie lub kogo innego, od banku lub jednostki organizacyjnej prowadzącej podobną działalność gospodarczą na podstawie ustawy albo od organu lub instytucji dysponujących środkami publicznymi – kredytu, pożyczki pieniężnej, poręczenia, gwarancji, akredytywy, dotacji, subwencji, potwierdzenia przez bank zobowiązania wynikającego z poręczenia lub z gwarancji lub podobnego świadczenia pieniężnego na określony cel gospodarczy, instrumentu płatniczego lub zamówienia publicznego, przedkłada podrobiony, przerobiony, poświadczający nieprawdę albo nierzetelny dokument albo nierzetelne, pisemne oświadczenie dotyczące okoliczności o istotnym znaczeniu dla uzyskania wymienionego wsparcia finansowego, instrumentu płatniczego lub zamówienia, podlega karze pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 5.
Więzienie za długi alimentacyjne
Masz dług, bo nie płacisz alimentów? Uważaj! Wymiar sprawiedliwości bardzo restrykcyjnie podchodzi do tej kwestii. Dlaczego? Jest to świadczenie, które często zapewnia środki do życia dzieciom. Popieramy to w 100%. To długi, za które można trafić do więzienia najszybciej – już trzymiesięczne zaległości w spłacie mogą być powodem do pozbawienia wolności. Oczywiście zanim trafisz za kratki, dostaniesz wezwanie do zapłaty – jeśli spłacisz zadłużenie w ciągu miesiąca, to będzie po sprawie, jeśli nie – to sąd będzie mógł nałożyć na Ciebie karę grzywny, ograniczenia wolności, a nawet na 2 lata wsadzić Cię za kartki.
Podstawa prawna: art. 209 Kodeksu karnego
§ 1. Kto uchyla się od wykonania obowiązku alimentacyjnego określonego co do wysokości orzeczeniem sądowym, ugodą zawartą przed sądem albo innym organem albo inną umową, jeżeli łączna wysokość powstałych wskutek tego zaległości stanowi równowartość co najmniej 3 świadczeń okresowych albo jeżeli opóźnienie zaległego świadczenia innego niż okresowe wynosi co najmniej 3 miesiące, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do roku.
§ 1a. Jeżeli sprawca czynu określonego w § 1 naraża osobę uprawnioną na niemożność zaspokojenia podstawowych potrzeb życiowych, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 2.
Więzienie za niezapłaconą grzywnę
Kara grzywny jest najłagodniejszą karą, jaką przewiduje Kodeks karny. Sąd nakłada ją w kilku sytuacjach, m.in. za wykroczenia skarbowe czy prowadzenie samochodu po alkoholu. Jej wysokość regulują odpowiednie przepisy, a sprawca na zapłatę ma 30 dni. Co się dzieje, kiedy nie reguluje się swojego zobowiązania? Powiem tak: by trafić za kratki za niezapłaconą grzywnę, trzeba się już postarać, to środek ostateczny. Kiedy długu nie wyegzekwowano, mimo rozłożenia spłaty zadłużenia na raty, egzekucji z majątku czy skierowania dłużnika na prace społeczne, to zaczną się schody. Dopiero jednak, kiedy odmówisz prac społecznych, trafisz za kratki, ale nie na dłużej niż rok, a Twój dług zostanie anulowany.
Podstawa prawna: art. 25 Kodeksu wykroczeń
§ 1. Jeżeli egzekucja grzywny okazała się bezskuteczna lub z okoliczności sprawy wynika, że byłaby ona bezskuteczna, sąd może zamienić grzywnę na pracę społecznie użyteczną, określając czas jej trwania. Praca społecznie użyteczna trwa najkrócej tydzień, najdłużej 2 miesiące. Przepisy art. 20 kara ograniczenia wolności § 2 i art. 21 nieodpłatna kontrolowana praca na cele społeczne § 1 stosuje się odpowiednio.
§ 2. Jeżeli egzekucja grzywny okazała się bezskuteczna lub z okoliczności sprawy wynika, że byłaby ona bezskuteczna, sąd zarządza wykonanie zastępczej kary aresztu, gdy:
- ukarany oświadczy, że nie wyraża zgody na podjęcie pracy społecznie użytecznej zamienionej na podstawie § 1 albo uchyla się od jej wykonania, lub
- zamiana grzywny na pracę społecznie użyteczną jest niemożliwa lub niecelowa.
§ 3. Zarządzając wykonanie zastępczej kary aresztu sąd przyjmuje, że jeden dzień zastępczej kary aresztu jest równoważny grzywnie od 20 do 150 złotych; kara zastępcza nie może przekroczyć 30 dni aresztu.
§ 4. Na postanowienie w przedmiocie kar zastępczych, o których mowa w § 1 i 2, przysługuje zażalenie.
Więzienie za wyzbywanie się lub ukrywanie majątku przed komornikiem
Praca na czarno czy zaniżanie otrzymywanego wynagrodzenia to częste praktyki wśród dłużników. Osoby, którym grozi egzekucja komornicza, często próbują się też wyzbyć swojego majątku – przepisują go na członków rodziny, uszczuplając swój majątek, wywożą cenne przedmioty do osób niespokrewnionych i próbują udowodnić, że nie były one w ich władaniu, lub nieformalnie wyprzedają w pośpiechu, co mogą, np. auta czy elektronikę. Wszystko po to, by komornik nie miał z czego ściągnąć długu. Jeśli też myślisz o podjęciu takich działań, to wiedz, że jest to karalne – grozi za to od 3 miesięcy do aż 8 lat pozbawienia wolności.
Podstawa prawna: art. 300 Kodeksu karnego
§ 1. Kto, w razie grożącej mu niewypłacalności lub upadłości, udaremnia lub uszczupla zaspokojenie swojego wierzyciela przez to, że usuwa, ukrywa, zbywa, darowuje, niszczy, rzeczywiście lub pozornie obciąża albo uszkadza składniki swojego majątku, podlega karze pozbawienia wolności do lat 3.
§ 2. Kto, w celu udaremnienia wykonania orzeczenia sądu lub innego organu państwowego, udaremnia lub uszczupla zaspokojenie swojego wierzyciela przez to, że usuwa, ukrywa, zbywa, darowuje, niszczy, rzeczywiście lub pozornie obciąża albo uszkadza składniki swojego majątku zajęte lub zagrożone zajęciem, bądź usuwa znaki zajęcia, podlega karze pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 5.
§ 3. Jeżeli czyn określony w § 1 wyrządził szkodę wielu wierzycielom, sprawca podlega karze pozbawienia wolności od 6 miesięcy do lat 8.
Więzienie za zaciągnięcie kredytu lub pożyczki w wyniku oszustwa
Ubiegając się o kredyt lub pożyczkę, podrobiłeś zaświadczenie o dochodach lub zatrudnieniu, a może „zapomniałeś” wspomnieć o spłacanym kredycie lub karcie kredytowej? To oszustwo! Jeśli w wyniku podania nieprawdziwych informacji otrzymasz pożyczkę lub kredyt, a prawda wyjdzie na jaw – trafisz za kratki. Za zaciągnięcie kredytu lub pożyczki w wyniku oszustwa grozi od 3 miesięcy do 5 lat więzienia.
Podstawa prawna: art. 297 Kodeksu karnego
Kto, w celu uzyskania dla siebie lub kogo innego, od banku lub jednostki organizacyjnej prowadzącej podobną działalność gospodarczą na podstawie ustawy albo od organu lub instytucji dysponujących środkami publicznymi – kredytu, pożyczki pieniężnej, poręczenia, gwarancji, akredytywy, dotacji, subwencji, potwierdzenia przez bank zobowiązania wynikającego z poręczenia lub z gwarancji lub podobnego świadczenia pieniężnego na określony cel gospodarczy, instrumentu płatniczego lub zamówienia publicznego, przedkłada podrobiony, przerobiony, poświadczający nieprawdę albo nierzetelny dokument albo nierzetelne, pisemne oświadczenie dotyczące okoliczności o istotnym znaczeniu dla uzyskania wymienionego wsparcia finansowego, instrumentu płatniczego lub zamówienia, podlega karze pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 5.
Więzienie za długi podatkowe
Jeśli nieustannie płacisz podatek z opóźnieniem to sąd może za to nałożyć na Ciebie karę grzywny (pisaliśmy o tym wyżej). Jeśli jednak nie płacąc podatku narażasz Skarb Państwa na ogromne straty – to sąd może Ci za to przyznać nie tylko grzywnę, lecz także więzienie. Kiedy tak się stanie? Jeśli będziesz uchylał się od złożenia deklaracji podatkowej albo zaniżał swoje oficjalne dochody podlegające opodatkowaniu, np. wyprowadzając dochody swojej firmy do rajów podatkowych. Za długi podatkowe sąd może Cię skazać na rok pozbawienia wolności.
Podstawa prawna: art. 54 Kodeksu karnego skarbowego
§ 1. Podatnik, który uchylając się od opodatkowania, nie ujawnia właściwemu organowi przedmiotu lub podstawy opodatkowania lub nie składa deklaracji, przez co naraża podatek na uszczuplenie, podlega karze grzywny do 720 stawek dziennych albo karze pozbawienia wolności, albo obu tym karom łącznie.
Jak widzisz, choć za same długi, nawet kolosalne, nie trafisz do więzienia, to są sytuacje, w których sąd będzie miał prawo pozbawić Cię wolności. Na pewno przestępstwem jest unikanie ich spłaty. Jeśli znalazłeś się w sytuacji bez wyjścia zawsze możesz ogłosić upadłość konsumencką. Możesz też podjąć próbę zmierzenia się z długami – więcej na ten temat przeczytasz w naszym poradniku Jak wyjść z długów?.
Jeśli masz jakieś pytania bądź rady dla zadłużonych, to napisz o tym w komentarzu!
Powiązane artykuły
Na co zwrócić uwagę, wybierając produkt bankowy? Jak poradzić sobie w stresowych sytuacjach związanych z finansami osobistymi? Jak oszczędzać? Odpowiemy na każde pytanie dotyczące finansów i bankowości!
Potrzebujesz dodatkowych środków, ale niestety masz inne zadłużenia i...
Wypłata dopiero za kilkanaście dni, a Ty potrzebujesz pilnie...
Wybierasz własne mieszkanie, zazwyczaj zaciągasz na nie kredyt hipoteczny...
