Faktoring – co to jest, ile kosztuje? Ranking firm faktoringowych

Ranking firm faktoringowych

Twoi kontrahenci przestali płacić na czas i zmagasz się z brakiem płynności finansowej? A może termin płatności faktury jest odległy, a Ty potrzebujesz gotówki na już? To niestety jedna z gorszych stron prowadzenia własnego biznesu. Jednak jest rozwiązanie, które pomoże Ci rozwiązać problem braku gotówki – faktoring. To coraz bardziej popularna usługa finansowania działalności firmy, która polega na skupowaniu przez wyspecjalizowane instytucje wierzytelności z tytułu sprzedawanych usług lub produktów od innych firm. Mimo tego że po faktoring z roku na rok sięga coraz więcej firm, nadal część przedsiębiorców podchodzi do tej usługi nieufnie. Dlatego sprawdziliśmy instytucje działające w tym obszarze i przygotowaliśmy ranking firm faktoringowych. Chcesz dowiedzieć się, jak znaleźć godną polecenia firmę faktoringową, jakie są koszty faktoringu i który rodzaj będzie najlepszy dla Ciebie? 

Aby ułatwić Ci wybór sprawdzonego partnera, zrobiliśmy research instytucji zajmujących się faktoringiem, a także przyjrzeliśmy się ich ofertą. W ten sposób wybraliśmy najlepsze firmy faktoringowe i stworzyliśmy ranking.

Lp. Firma Oferta Limity Czas wypłaty środków Koszt faktoringu Wartość faktury Czas rozpatrywania wniosku Członek PZF
1 Smeo Finansowanie faktur w EUR i PLN. Brak minimalnego stażu firmy Do 350 tys. Od 15 min. 1% – to koszt finansowania pierwszej faktury (nie dotyczy faktur w EUR) niezależnie od okresu finansowania + 7,2% odsetek; koszt kolejnej faktury 0,08% prowizji dziennie + 7,2% odsetek w skali roku 100% Szybka procedura weryfikacyjna, w kilkanaście minut Tak
2 ING Finansowanie Faktur Kalkulator na stronie pozwalający wstępnie ocenić koszty usługi,
Oferta dla firm działających na rynku min. 12 mies. Finansowanie faktur w PLN
Do 100 tys. zł Min. 24 godz. Płacisz tylko za konkretną fakturę. Każda faktura podlega osobnej wycenie. 100% Kilkanaście sekund Tak
3 Monevia Finansowanie faktur w EUR i PLN. Brak minimalnego stażu firmy. Bezpłatny okres finansowania nawet do 30 dni po terminie płatności faktury Do 300 tys. zł 24 godz. Brak inf. 100% Brak inf. NIE
4 Alior Bank Finansowanie faktur w PLN. Oferta dla firm, które zakończyły przynajmniej jeden rok obrachunkowy obejmujący okres minimum 10 miesięcy Do 500 tys. zł Brak inf. Brak inf. 100% (najpierw 90% w formie zaliczki, pozostałe 10% po opłaceniu faktury przez kontrahenta) Nawet w 30 min. Tak
5 Faktoria Oferta dla firm działających min. pół roku na rynku. Finansowanie faktur w EUR i PLN Ustalane indywidualne Od 30 min. do max 2 dni roboczych Opłata za usługę różni się w zależności od wyboru modelu faktoringu, składają się na nią prowizje za finansowanie i operacyjne 100% Nawet w 30 min. Nie
6 Idea Money Oferuje faktoring w abonamencie lub faktoring dla MPS dopasowywany do potrzeb klienta. Możliwe jest finansowanie faktur w PLN, EUR. Do 300 tys. zł 24 godz. Koszt faktoringu zależy od produktu, który wybierzesz. W niektórych produktach płacisz tylko dzienną prowizję od wartości sfinansowanej faktury, w innych stałą opłatą abonamentową lub miesięczną opłatę za przyznany limit faktoringowy. od 80 do 100% (w zależności od rodzaju faktoringu i produktu) Brak inf. Tak
7 PragmaGO Finansowanie faktur w walutach EUR, USD lub GBP. Usługa faktoringu online z opcją ubezpieczenia gratis od 50 tys. do 1 mln złotych 2 godz. od potwierdzenia faktury przez odbiorcę Uzależniony jest od kwoty, która znajduje się na fakturze, okresu finansowania oraz oceny firmy. Składa się na nią prowizja faktora – można ją obliczyć za pomocą kalkulatora na stronie Brak inf. 1-2 dni Tak
8 Bibby Financial Services Dopasowane rozwiązania finansowe, które spełniają oczekiwania klientów. Szeroka oferta, szybkie procedury brak inf. 24 godz. Od 0,5% do 3% wartości faktury, koszt faktoringu ustalany indywidualnie, składają się na niego m.in. prowizja faktora za zarządzanie wierzytelnościami i odsetki z tytułu udzielonego finansowania. Do 90% Do 7 dni, 90% decyzji podejmowana w ciągu 1 dnia Tak

Co to jest faktoring?

Faktoring to usługa finansowania działalności przedsiębiorstwa, która polega na skupowaniu przez wyspecjalizowane instytucje (faktorów) wierzytelności z tytułu sprzedawanych usług lub produktów od firm (faktorantów). W ramach tej usługi firmy faktoringowe świadczą też usługi dodatkowe, np. związane z obsługą tych wierzytelności. Faktoring może być alternatywą dla kredytu czy ubezpieczenia wierzytelności.

Podmioty faktoringu to faktor, faktorant i dłużnik.

  • Faktor, zazwyczaj bank lub firma faktoringowa, odkupuje wierzytelności od firm (faktorantów) i zajmuje się ich obsługą.
Kto świadczy usługi faktoringowe?

 

  • BANK, który posiada je ofercie obok usług bankowych,
  • FIRMA FAKTORINGOWA, która specjalizuje się w tej dziedzinie,
  • INNE FIRMY, które nie są ani bankami, ani firmami faktoringowymi, a usługi faktoringowe świadczą obok innych usług (np. firmy windykacyjne czy firmy outsourcingowe).
  • Faktorant to przedsiębiorca, który chce skorzystać z usług firmy faktoringowej. Swoje wierzytelności z tytułu sprzedanych towarów lub usług przekazuje faktorowi, by w ten sposób szybciej otrzymać zapłatę.
  • Dłużnik to kontrahent, który kupił od towar lub usługę z odroczonym terminem płatności. Nie jest on stroną umowy faktoringowej – oznacza to, że warunki zapłaty, na które umówił się z faktorantem nie ulegają zmianie po podpisaniu umowy faktoringowej, z reguły nawet o tym nie wie (patrz: Rodzaje faktoringu → faktoring otwarty, półotwarty i tajny).

By zaistniała możliwość skorzystania z usługi faktoringu, muszą istnieć trzy podmioty (faktor, faktorant i dłużnik), a umowa zawierana jest między dwoma – faktorem i faktorantem. Jeśli faktorant będzie miał wierzytelności, które zdecyduje się sprzedać faktorowi, a on  podejmie decyzję o ich zakupie – to można podpisać umowę. Kontrahent nie będzie miał na to żadnego wpływu, najpewniej nawet się o tym nie dowie.

Jakie wierzytelności można przekazać faktorowi?

  • pieniężne,
  • krótkoterminowe – termin płatności od 14 do 210 dni,
  • z obrotu gospodarczego,
  • z tytułu sprzedaży towarów lub usług,
  • istniejące, przyszłe, niewymagalne/ wymagalne, bezsporne.

FAKTORING W LICZBACH

  • 9 tys. tyle firm korzysta z usług firm faktoringowych zrzeszonych w PZF
  • 185 mld zł wartość wierzytelności powierzonych w 2017 r. firmom faktoringowym zrzeszonym w  PZF
  • 10,2 mln liczba faktur powierzonych w 2017 r. firmom faktoringowym zrzeszonym w PZF

Źródło: Raport Polskiego Związku Faktorów, 2017 r.

Jakie są rodzaje faktoringu?

Firmy faktoringowe oferują wiele różnych rozwiązań w umowach, co pozwala wyróżnić różne formy faktoringu z uwagi na:

Zakres ryzyka przejmowanego przez faktora

  • faktoring właściwy – firma faktoringowa bierze na siebie pełne ryzyko niewypłacalności dłużnika (wyjątkiem jest tu złożenie przez dłużnika reklamacji lub zwrot towaru).
Co to dla Ciebie oznacza? Większe koszty i więcej dokumentów do przedłożenia.

 

Faktor, obliczając cenę usługi, będzie w nią wliczał koszty ryzyka, które w przypadku faktoringu właściwego są największe. Co więcej, będziesz musiał przedstawić informacje na temat swojej firmy i firmy partnera handlowego (dłużnika), m.in. sprawozdania finansowe, tak by faktorant mógł przeprowadzić analizę standingu finansowego firmy.

UWAGA: Często, z powodu dużego ryzyka, faktorzy zawierają umowy tylko z faktorantami, którzy są już jego klientami, wywiązują się ze swoich zobowiązań zawsze w terminie i udostępniają niezbędne informacje.

  • faktoring niewłaściwy – firma faktoringowa nie bierze na siebie ryzyka niewypłacalności dłużnika, ściąga tylko wierzytelności od dłużnika we własnym imieniu, ale na rachunek przedsiębiorcy. Jeśli dłużnik nie zapłaci, to wierzytelność jest z powrotem przenoszona na faktoranta, a ten musi zwrócić faktorowi zaliczkę wraz z kosztami.
Co to dla Ciebie oznacza? Większe ryzyko, ale niższe koszty usługi.

 

Ta forma będzie dla Ciebie mniej korzystna, jeśli dłużnik nie wywiąże się ze zobowiązania. Dlaczego? Sam będziesz musiał ponieść koszty i wziąć na siebie ryzyko niewypłacalności: zostaniesz z wierzytelnością i będziesz musiał zwrócić faktorowi otrzymaną zaliczkę. Plusem tej formy faktoringu będą jednak niższe koszty prowizji niż w przypadku faktoringu właściwego.

  • faktoring mieszany – to połączenie faktoringu właściwego i niewłaściwego; w tym przypadku to Ty razem z firmą faktoringową w odniesieniu do poszczególnych dłużników ustalacie kwoty, do których firma faktoringowa przejmuje na siebie ryzyko niewypłacalności. Po przekroczeniu tej kwoty faktor może przenieść ryzyko niewypłacalności na Ciebie.

Moment otrzymania zapłaty za sprzedaną wierzytelność

  • faktoring dyskontowy (przyśpieszony) – zaraz po podpisaniu umowy i przedstawianiu faktury do wykupu otrzymasz od firmy faktoringowej płatności z tytułu przekazanej wierzytelności.
Co to dla Ciebie oznacza? Od razu otrzymujesz pieniądze za fakturę.
Płatność ta jest pomniejszona o prowizję faktora, z reguły sięga 90 proc. wartości wierzytelności.
  • faktoring zaliczkowy (awansowy) – po podpisaniu umowy faktoringowej i przedstawieniu kopii faktury firma faktoringowa wypłaci Ci zaliczkę, a w momencie uregulowania płatności przez dłużnika otrzymasz resztę kwoty, oczywiście pomniejszoną o opłatę na rzecz faktora.
Co to dla Ciebie oznacza? Pieniądze za fakturę otrzymujesz w dwóch transzach. Kwota zaliczki może być różna, najczęściej wynosi od 50 do 80 proc. wartości wierzytelności.

 

UWAGA: Ten rodzaj umowy firmy faktoringowe proponują zaufanym faktorantom, jeśli nie mają wystarczających informacji na temat sytuacji finansowej dłużnika.

  • faktoring wymagalnościowy – po podpisaniu umowy i przedstawianiu faktury nie otrzymasz ani całej kwoty, ani zaliczki. Pieniądze z tytułu przekazanej faktury otrzymasz dopiero wtedy, kiedy dłużnik ureguluje wierzytelność lub w innym umownym terminie.
Co to dla Ciebie oznacza? Pieniądze za fakturę otrzymujesz dopiero po uregulowaniu jej przez dłużnika.

Na ten rodzaj umowy zdecyduj się, jeśli zależy Ci na skuteczności w ściąganiu należności, a nie na wcześniejszym otrzymaniu płatności.

Moment zawiadomienia dłużnika o umowie

faktoring otwarty (jawny, notyfikowany) – zaraz po podpisaniu przez Ciebie umowy dłużnik zostaje poinformowany o tym fakcie, najczęściej informację o tym przekazuje faktor.

faktoring półotwarty (półjawny) – dłużnik zostaje poinformowany o zawarciu umowy faktoringowej w chwili wezwania go przez faktora do zapłaty.

faktoring tajny (cichy, nienotyfikowany) – dłużnik nie zostaje poinformowany o zawarciu umowy faktoringowej.

RODZAJE FAKTORINGU – PODSUMOWANIE

KRYTERIUM RODZAJE FAKTORINGU
Stopień ryzyka przyjmowanego przez faktora
  1. właściwy (pełny)
  2. niewłaściwy (niepełny)
  3. mieszany
Moment otrzymania zapłaty
  1. dyskontowy (przyśpieszony)
  2. zaliczkowy (awansowy)
  3. wymagalnościowy
Moment zawiadomienia dłużnika
  1. otwarty (jawny, notyfikowany)
  2. półotwarty (półjawny)
  3. tajny (cichy, nienotyfikowany)
Zasięg terytorialny
  1. krajowy
  2. międzynarodowy
  • importowy
  • eksportowy
  • dwufazowy
Sposób komunikacji
  1. tradycyjny
  2. e-faktoring

Ile kosztuje faktoring?

Faktoring to usługa, której zakres ustalany jest indywidualnie, dlatego jej ostateczne koszty mogą się różnić – wszystko zależny między innymi od liczby finansowanych faktur, ich wielkości, ryzyka ponoszonego przez faktora czy jakości wierzytelności. Musisz się jednak liczyć z następującymi kosztami:

  • odsetki,
  • prowizja przygotowawcza – od 0,13 proc. kwoty przyznanego limitu zadłużenia,
  • prowizja administracyjna,
  • prowizja del credere, czyli prowizja za przejęcie przez faktora ryzyka niewypłacalności – 0,11,5 proc. wartości nabytych wierzytelności,
  • marża z tytułu usług dodatkowych – 0,34 proc.

Może się zdarzyć tak, że firma faktoringowa będzie pobierała tylko dwie opłaty – odsetki i prowizję. Nie oznacza to jednak, że jej usługi będą tańsze. Po prostu koszty będą rozłożone inaczej. W takim przypadku na prowizję będą się składały: koszty prowizji przygotowawczej, administracyjnej, del credere oraz marża za usługi dodatkowe.

Co wpływa na koszt faktoringu?

Opłata na rzecz faktora Co wpływa na jej koszt?
ODSETKI
  • okres finansowania wierzytelności – im dłuższy, tym wyższe
  • kwota wierzytelności – im wyższa, tym wyższa
  • wysokość stopy procentowej

UWAGA: Odsetki mogą być pobierane z góry, tzw. odsetki dyskontowe (pobierają je z reguły banki), lub z dołu, raz w miesiącu (pobierają je z reguły firmy faktoringowe). Odsetki pobierane z dołu są zazwyczaj wyżej oprocentowane.

PROWIZJA PRZYGOTOWAWCZA
  • kwota limitu faktoringuim wyższa, tym stopa procentowa prowizji niższa
  • stopa procentowa prowizjizależy od kwoty limitu oraz pracochłonności oceny wniosku i przygotowania umowy

Na pracochłonność ma wpływ: liczba dłużników, ich status prawny, dostępność informacji na ich temat, Twoja dotychczasowa historia współpracy z faktorem, status prawny Twojej firmy, specyfika transakcji, kompletność dokumentacji.

PROWIZJA ADMINISTRACYJNA
  • kwota wierzytelnościim wyższa, tym stopa procentowa prowizji niższa
  • stopa procentowa prowizji – zależy od kwoty wierzytelności oraz pracochłonności obsługi transakcji

Na pracochłonności ma wpływ: liczba i kwota wierzytelności, okres ich płatności, liczba faktur korygujących, zakres usług wykonywanych przez faktora.

UWAGA: Czasami firmy faktoringowe ustalają prowizję minimalną, ryczałtową – płaci się ją jeśli nie dostarczy się uzgodnionej wcześniej minimalnej liczby faktur.

PROWIZJA DEL CREDERE
  • kwoty wierzytelności – im wyższa, tym prowizja wyższa
  • stopa procentowa prowizji – zależy od kwoty wierzytelności oraz ryzyka transakcji

Na ryzyko transakcji ma wpływ: branża, liczba wierzytelności, ich kwota i okres płatności, liczba dłużników, ich wiarygodność i wypłacalność, Twoja dotychczasowa historia współpracy z dłużnikami.

MARŻA ZA USŁUGI DODATKOWE
  • zakres usługa
  • pracochłonność ich świadczenia

Co wpływa na koszt faktoringu? – Przykład

Firma przedstawia do wykupienia wierzytelność:

  • wartość: 50 000 zł
  • liczba dni do wykupu: 30 dni

Opłaty:

  • stopa dyskonta w stosunku rocznym: 10 proc.
  • prowizja administracyjna: 0,20 proc.
  • prowizja del credere: 0,25 proc.
  • zablokowana kwota wierzytelności: 10 proc.

Firma faktoringowa potrąca z kwoty wierzytelności:

  • dyskonto: 1 024 zł
  • prowizję administracyjną: 100 zł
  • prowizję del credere: 125 zł
  • na oddzielnym rachunku zostaje zablokowane 5 000 zł (zostanie zwrócone w momencie spłaty wierzytelności przez dłużnika)

Faktorant otrzymuje po przedstawieniu wierzytelności do wykupu 43 733 zł, 1 267 zł kosztuje go faktoring, a pozostałe środki trafiają na jego konto po uregulowaniu płatności przez dłużnika.

Koszt faktoringu: 1 267 zł

Zawieranie umowy faktoringowej – instrukcje krok po kroku

Nie korzystałeś z takich usług, dlatego nie wiesz, czego się spodziewać? Czułbyś się bezpieczniej, gdybyś wiedział, co Cię czeka, jakie dokumenty będziesz musiał przedstawić? To zrozumiałe, dlatego poniżej przedstawiamy Ci poszczególne etapy nawiązywania współpracy z faktorem.

Krok 1.  Rozmowa wstępna i ocena możliwości podpisania umowy faktoringowej

Nie kupuje się kota w worku, wiedzą o tym dobrze faktorzy, dlatego zanim zaproponują Ci warunki umowy i ostatecznie ją z Tobą podpiszą, będą się chcieli dowiedzieć jak najwięcej na temat Twojej firmy, branży, w której działasz, kontrahentów, z którymi współpracujesz, i wierzytelności, które będziesz chciał przekazać.  Po co? Po to, by ocenić ryzyko związane z nawiązaniem z Tobą współpracy, nakład pracy, potencjalne zyski i zaproponować Ci odpowiednie warunki umowy. Dlatego na tym etapie dla firmy faktoringowej najważniejsze będzie uzyskanie informacji na temat sytuacji prawnej i gospodarczej zarówno Twojej firmy, jak i biznesów prowadzonych przez Twoich kontrahentów-dłużników, oraz ryzyka, jakie wiąże się z nabyciem poszczególnych wierzytelności. Dzięki tym informacjom faktor będzie mógł wstępnie ocenić ryzyko, jakie będzie się wiązało z podpisaniem z Twoją firmą umowy i przedstawić listę dokumentów niezbędnych do złożenia wniosku faktoringowego.

Krok 2. Wniosek o zawarcie umowy faktoringowej

Na tym etapie będziesz musiał przedstawić firmie faktoringowej niezbędną dokumentację na temat Twojego biznesu, kontrahentów-dłużników, zbywanych wierzytelności oraz złożyć wniosek, w którym określisz, na jaki okres chcesz zawrzeć umowę oraz co będzie jej przedmiotem (tzn. dane na temat Twojej firmy, towarów/usług czy planowanej liczby faktur). Pozwoli to firmie ocenić ryzyko nabycia od Ciebie wierzytelności, koszty ich obsługi i potencjalne zyski.

DOKUMENTACJA POTRZEBNA DO UMOWY FAKTORINGOWEJ

 

1. Dotycząca twojego biznesu

dokumentacja prawna

dokumenty założycielskie (akt notarialny spółki lub ewidencja działalności gospodarczej, zaświadczenie o nadaniu numeru REGON i aktualny wypis z rejestru handlowego), wypis z ksiąg wieczystych, tytuły własności, umowy najmu, pełnomocnictwa, informacje o koncesji (jeśli prowadzisz firmę, która tego wymaga) itp.

dokumentacja ekonomiczno-finansowa

informacje z banku o posiadanych rachunkach firmowych, wysokości obrotów i średnim stanie kont, zaciągniętych kredytach i terminowości ich spłat, a także o ogólnym stanie firmy,

sprawozdania finansowe, tj. bilans oraz rachunek zysków z ostatniego roku lub ostatnich trzech lat, informacja z ZUS o niezaleganiu z opłatami, informacja z US o niezaleganiu z podatkami,

informacje o posiadanych akcjach, udziałach czy udzielonych poręczeniach,

informacje na temat prowadzonego biznesu, tj. rynku zbytu, rynku zaopatrzenia, oferowanych produktach/ usługach, dystrybucji, konkurencji, polityce cenowej,

informacje na temat odbiorców Twoich towarów/ usług, tj. liczba odbiorców, przebieg dotychczasowej współpracy, wielkość należności, wartość i liczba planowanych wierzytelności.

2. Dotycząca wierzytelności, które chcesz przekazać faktorowi

dokumenty potwierdzające istnienie wierzytelności,

faktury VAT z potwierdzeniem odbioru lub wysłania towaru, umowy handlowe między Twoją firmą a dłużnikami.

3. Dotycząca twoich dłużników

dokumentacja finansowa,

sprawozdania finansowe, prognozy przyszłych sprawozdań finansowych, informacje o dotychczasowych obrotach z kontrahentami, z którymi masz zawarte kontrakty, informacje o warunkach płatności i terminowości ich realizowania, obrotach w bieżącym roku, zakresie współpracy z danym kontrahentem-dłużnikiem,

wartość sprzedaży,

terminowości regulowania płatności przez kontrahenta,

prognozowanej miesięcznej kwocie należności do faktorowania

ewentualnych przedpłatach, płatnościach natychmiastowych i płatnościach w odroczonym terminie.

UWAGA: Nie istnieje jeden szablon wniosku faktoringowego. Jego forma jest ustalana zawsze indywidualnie po wstępnej rozmowie z faktorem. Może przypominać wniosek kredytowy, może być również wykazem zbywanych wierzytelności. Wszystko zależy od rodzaju faktoringu, a przede wszystkim ryzyka, jakie ze sobą niesie konkretna umowa.

Krok 3. Ocena wniosku faktoringowego

Po złożeniu przez Ciebie wniosku i dostarczeniu niezbędnej dokumentacji firma faktoringowa zabiera się za wnikliwą analizę sytuacji Twojej firmy i Twoich kontrahentów-dłużników. Proces ten, podobnie jak analiza wniosku kredytowego w banku, jest dwuetapowy:

  • pierwszy etap, formalny, to analiza jakości przedłożonych przez Ciebie dokumentów; faktor sprawdza, czy niczego nie brakuje, czy złożone dokumenty są prawdziwie i poprawnie wypełnione.
  • drugi etap, merytoryczny, to po prostu bardzo dokładne badanie sytuacji ekonomicznej Twojej firmy i kontrahentów-dłużników oraz ocena ryzyka handlowego – faktor musi mieć pewność, że podpisuje umowę z solidną firmą.

Krok 4. Propozycja umowy faktoringowej

To bardzo ważny dla ciebie etap! Dlaczego? W propozycji umowy faktoringowej jest często wiele zapisów, które podlegają negocjacjom. By zmienić je na swoją korzyść, musisz jednak wiedzieć, co może być Twoją kartą przetargową:

  • dobra sytuacja ekonomiczna Twojej firmy,
  • dobra sytuacja sektora, w którym działasz,
  • długoletnia współpraca z kontrahentami-dłużnikami,
  • terminy dotychczasowych płatności mieszczące się w warunkach handlowych zaproponowanych w umowie,
  • jakość przedstawionej dokumentacji,
  • dobra dotychczasowa współpraca z faktorem.

Krok 5. Podpisanie umowy faktoringowej

Jeśli dotarłeś do tego etapu, to mamy nadzieję, że udało Ci się wynegocjować korzystne warunki współpracy z faktorem!

Literatura:

  1. Czarnecki, Faktoring jako instrument finansowania działalności MSP, PWN, Warszawa 2007 r.
  2. Grzywacz, Faktoring, wyd. 2, Difin, Warszawa 2005 r.
  3. Kreczmańska-Gigol, Faktoring w teorii i w praktyce, wyd. 3, Onepress, Warszawa 2007 r.
  4. Polski Związek Faktorów, Statystyki 2017, źródło: www.faktoring.pl, data dostępu: 10.05.2018 r.
Powiązane artykuły