O tym, czy pożyczysz pieniądze znajomej, siostrze czy cioci, decydujesz niemal intuicyjnie – po prostu znasz te osoby, ich sytuację zawodową, finansową i rodzinną, a także podejście do pieniędzy. Dzięki temu jesteś w stanie ocenić, czy ta osoba odda Ci pieniądze, a co za tym idzie – czy jest wiarygodna finansowo. Niestety, takiej wiedzy nie ma bank. Dlatego zanim pożyczy Ci pieniądze, przeanalizuje informacje na Twój temat za pomocą bankowego scoringu.
Co to jest scoring bankowy?
Ty intuicyjnie oceniasz, czy znajoma odda Ci pieniądze, a banki prognozują to za pomocą scoringu, czyli punktowej oceny klienta. Pod tym hasłem kryje się metoda, która pozwala im ocenić Twoją wiarygodność finansową. To znaczy oszacować, jak ryzykowne będzie pożyczenie Ci pieniędzy oraz to, czy będziesz miał problem z ich oddaniem na czas.
Jak przebiega taka ocena? Wszystko dzieje się z zastosowaniem narzędzi statystycznych. Banki zbierają informacje i na ich podstawie budują Twój profil, czyli profil potencjalnego klienta. Następnie porównują go z profilami osób, którym już przyznały kredyty i które spłacają je terminowo.
Jakie są modele scoringowe?
Choć bank tworzy tylko Twój jeden profil na podstawie swojej własnej metody scoringowej, to robi to, łącząc dwa modele:
- scoring behawioralny – czyli analizę tego, jak do tej pory posługiwałeś się produktami finansowymi,
- scoring aplikacyjny – czyli analizę Twoich danych osobistych i majątkowych.
Jak działa bankowy scoring? Co jest brane pod uwagę przy jego obliczaniu?
Jak banki obliczają scoring? Budują Twój profil na podstawie zebranych danych. Jakich? Najróżniejszych! Co może Cię pewnie zaskoczyć – nie tylko na podstawie tego, jak zachowywałeś się do tej pory jako kredytobiorca. Co jeszcze wpływa na Twoją ocenę? Między innymi:
- zawód i staż pracy,
- wykształcenie,
- rodzaj zatrudnienia,
- częstotliwość zmiany pracy – jak długo jesteś zatrudniony przez obecnego pracodawcę, ile czasu pracowałeś u poprzedniego,
- status mieszkaniowy – nie tylko to, czy masz własny dom lub mieszkanie, lecz także to, jak długo mieszkasz pod danym adresem i w jakiej dzielnicy,
- stan cywilny i wiek,
- wysokość miesięcznych dochodów,
- liczba osób na utrzymaniu,
- stan rachunków bankowych,
- umowy z telefonią komórkową,
- posiadanie samochodu,
- posiadane karty płatnicze, kredytowe, limity kredytowe itp.,
- ubezpieczenie na życie.
Na co wpływa scoring bankowy?
Na decyzję o tym, czy przyznać Ci kredyt. To narzędzie, które pozwala bankom zminimalizować ryzyko podpisania umowy z niewiarygodnym klientem. I tak: każda zbieżność Twojego profilu z osobami terminowo spłacającymi zobowiązanie, to punkty dla Ciebie. Im więcej punktów i podobieństw, tym prawdopodobieństwo przyznania Ci kredytu rośnie. Wysoka liczba punktów to często również lepsze warunki kredytowe, np. niższa marża.
Po analizie tych danych bank oblicza tzw. punkt odcięcia (z ang. cut off score), czyli dolny próg przyznania Ci kredytu, i na tej podstawie wydaje swoją decyzję:
- Jeśli uzyskasz mniej punktów, otrzymasz od banku negatywną decyzję kredytową.
- Jeśli niewiele ponad ten próg, to bank zapewne poprosi Cię o przedstawienie dodatkowych zabezpieczeń, uzależni decyzję o przyznaniu kredytu od wykupienia dodatkowego ubezpieczenia lub przyzna Ci niższą kwotę kredytu.
- Jeśli uzyskasz znacznie więcej, to kredyt masz już w kieszeni!
| To warto wiedzieć! Ten sam scoring w różnych bankach może być różnie odbierany. Poza tym nie jest jedyną informacją braną pod uwagę przy podejmowaniu decyzji kredytowych. Co więcej, większość banków buduje własne modele scoringowe w oparciu o dostępne metody, dlatego Twoja punktacja może się różnić w poszczególnych instytucjach. |
Co mówi o Tobie scoring kredytowy?
Bardzo dużo! Obrazuje Twoją sytuację finansowo-zawodowo-rodzinną. Pokazuje, czy jesteś wiarygodnym klientem, czy można Ci zaufać i czy podejmujesz przemyślane decyzje. Na jego podstawie bank potrafi oszacować z dużym prawdopodobieństwem, czy w najbliższej przyszłości będziesz miał problem ze spłatą kredytu, i zapewniam Cię, że wie to lepiej niż nawet Ty.
Co obniża Twój scoring?
Choć wydawałoby się, że wysokie zarobki i brak zaległości w spłacie zobowiązań zagwarantują Ci dobry scoring, to niestety tak nie jest. Brak historii kredytowej, minimum półrocznej, czy duży współczynnik niespłacalności w Twojej grupie wiekowej również obniżają Twoją wiarygodność w oczach banku. Co jeszcze obniża Twój scoring? Na pewno:
- nieterminowe spłacanie wcześniejszych kredytów/ pożyczek,
- nieterminowe spłacanie rat za sprzęt,
- nieterminowe opłacanie rachunków za telefon, internet itp.,
- brak aktywności kredytowej,
- zaciąganie w przeszłości wielu kredytów jednocześnie,
- zadłużenie na karcie kredytowej/ przekraczanie jej limitów,
- zadłużenie w limicie odnawialnym,
- duża liczba odmownych decyzji kredytowych.
Statystyki mówią, że osoby, które wykorzystują praktycznie cały dostępny limit kredytowy, częściej miewają kłopoty z terminowym płaceniem rat, niż ci, którzy korzystają z limitów w sposób umiarkowany. Nic nie mówią natomiast o tych, którzy w ogóle z nich nie korzystają, bo powiedzieć nie mogą – brakuje im na ten temat danych. Jeśli jesteś w jednej albo w drugiej grupie, zapewne niezbyt dobrze wypadniesz w bankowym scoringu.
fot. depositphotos