Pożyczka prywatna pod weksel – co musisz wiedzieć, zanim podpiszesz?

Czym jest pożyczka pod weksel?

Już w XII w. pożyczano sobie pieniądze pod weksel. Praktykę tę zapoczątkowali Włosi, by ułatwić sobie przeprowadzanie transakcji w północnej części Włoch, podzielonej wówczas na niewielkie księstwa bez wspólnej waluty. Weksle umożliwiły im dokonywanie transakcji na terenie całego kraju bez konieczności posiadania miejscowej waluty. Rozwiązanie okazało się na tyle wygodne, że bardzo szybko zagościło na całym Starym Kontynencie, w tym również w Polsce, i – o dziwo – pożyczki pod weksel przetrwały do czasów współczesnych.

Dziś, w dobie pożyczek bankowych i pozabankowych, pożyczki pod weksle nie są już tak popularnym narzędziem. Nie oznacza to jednak, że nie można z nich skorzystać. Weksle są obecnie alternatywą dla umów cywilno-prawnych. Najczęściej używa się ich w przypadku pozabankowych pożyczek prywatnych.

Dlaczego? Są po prostu świetnym zabezpieczeniem dla obu stron transakcji – podpis pod wekslem zobowiązuje zarówno pożyczkodawcę, jaki i pożyczkobiorcę do spełnienia ustalonych warunków. Jeśli któraś ze stron nie wywiąże się z umowy, to niezrealizowany weksel będzie dowodem w postępowaniu sądowym.

Weksel – co to jest?

Weksel to po prostu papier wartościowy o szerokim zastosowaniu. Jak podaje „Słownik języka polskiego” PWN: to pisemne zobowiązanie wystawcy lub wskazanej przez niego osoby do zapłacenia określonej sumy pieniędzy osobie wymienionej w dokumencie lub jego okazicielowi w oznaczonym terminie. Złożenie podpisu na wekslu przez pożyczkobiorcę powoduje powstanie zobowiązania wekslowego – pożyczkobiorca zostaje zobowiązany do spłaty pożyczki, a pożyczkodawca do wypłaty gotówki.

Obecnie zasady wystawiania i obrotu wekslami reguluje Ustawa z dnia 28 kwietnia 1936 r. Prawo wekslowe (Dz.U. 2016 poz. 160). Mówi ona m.in. o tym, że weksel zyskuje moc prawną w momencie, kiedy pożyczkobiorca złoży na nim swój podpis i tym samym zobowiąże się do spłaty kwoty podanej na wekslu.

Nie zawsze jednak kwota pojawia się na nim od razu. W polskim prawie działa również weksel in blanco, czyli dokument bez wpisanej kwoty pożyczki.

Pożyczka pod weksel – jak działa i kto może ją otrzymać

Pożyczka pod weksel to przede wszystkim pożyczka od osoby prywatnej. Z czym to się wiąże? Pieniądze pożyczane są:

• bez sprawdzania w bazach i rejestrach,
• bez przedstawiania zaświadczeń o dochodach,
• bez badania sytuacji finansowej pożyczającego.

Dlatego pieniądze może otrzymać nawet osoba bardzo zadłużona, z komornikiem lub negatywnym wpisem w BIK czy KRD.

Jeśli pożyczka opiewa na kwotę wyższą niż 1 000 zł, to zgodnie z art. 720 Kodeksu cywilnego konieczne jest sporządzenie dokumentu, w którym zostaną określone warunki pożyczki. Sporządzenie i wypełnienie tego dokumentu to bardzo ważny moment, zwłaszcza dla pożyczającego. Dlaczego? Powinien się dokładnie zapoznać z warunkami umowy – jeśli trafi bowiem na nieuczciwego pożyczkodawcę, to może się okazać, że ten wykorzysta niewiedzę pożyczającego, by umieścić w niej niekorzystne zapisy bądź pominąć wpisanie kwoty pożyczki i potem ustalić sobie taką, jaka będzie mu się podobała! Jak to możliwe?

W polskim prawie działa również weksel in blanco, czyli dokument bez wpisanej kwoty pożyczki. To rozwiązanie jest jednak obarczone bardzo dużym ryzykiem. Dlaczego? Pożyczkodawca może na nim wpisać znacznie wyższą kwotę niż ta, na którą umówił się z pożyczkobiorcą.

Kto udziela pożyczek pod weksel?

Pożyczki pod weksel są udzielane z reguły przez prywatnych inwestorów, którzy chcą zarobić na odsetkach od pożyczki. Ich oferty są dostępne na różnych stronach internetowych, w tym na forach poświęconych pożyczkom.

Co powinna zawierać umowa pożyczki pod weksel?

Choć jak wspomniałam na początku, pożyczka pod weksel wiąże się z niewielkimi formalnościami, to jednak w poprawnie sporządzonej umowie wekslowej powinno się znaleźć kilka niezbędnych informacji:

• dane pożyczkodawcy – osoby wystawiającej weksel,
• dane pożyczkobiorcy – osoby spłacającej weksel,
• data i miejsce podpisania weksla,
• data i miejsce spłaty pożyczki,
• podpis pożyczkodawcy i remitenta,
• kwota pożyczki i kwota do zapłaty*.

*Nie jest to koniecznie przy wekslu in blanco. Jednak z uwagi na bezpieczeństwo nie powinno się podpisywać takich umów.

Czy pożyczka pod weksel to bezpieczne rozwiązanie?

Wydaje się, że w ogóle pożyczki prywatne, czy to pod weksel, czy pod zastaw nieruchomości, niosą ze sobą duże ryzyko. Zawsze możemy trafić na pożyczkodawcę, który będzie nierzetelny: policzy sobie dodatkowo za usługę, naliczy wysokie odsetki, umieści w umowie niekorzystny dla pożyczającego zapis albo będzie chciał podpisać weksel in blanco. Możemy też sami źle ocenić swoją sytuację finansową – pożyczyć za dużo i mieć potem problem ze spłatą.

W przypadku takiej pożyczki nikt bowiem nie będzie sprawdzał naszego scoringu czy tego, ile zarabiamy. Pożyczy nam tyle, ile będziemy chcieli, bez zaświadczeń o dochodach i bez sprawdzania w bazach dłużników, takich jak KRD czy BIK. A na jakich warunkach – to będzie już zależało od wspólnych ustaleń.

Dlatego, jeśli pożyczać pod weksel, to po pierwsze, od kogoś, kogo znasz i komu ufasz, a po drugie, po dokładnym zapoznaniu się z warunkami umowy!